امیر رضائی - گروه فرآوری محصولات شیلاتی، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس ، نور، ایران
مسعود رضائی - گروه فرآوری محصولات شیلاتی، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس ، نور، ایران.
مهدی آل بو فتیله - مرکز ملی تحقیقات فرآوری آبزیان، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندر انزلی، ایران.

در این تحقیق، بسته بندی هوشمند حساس به pH بر پایه فیلم کامپوزیتی صمغ عربی- کربوکسی متیل سلولز حاوی آنتوسیانین ریحان بنفش (Ocimum basilicum. L) تهیه شد و ویژگی های ساختاری، فیزیکی، مکانیکی، حرارتی، آنتی اکسیدانی و حساسیت رنگی نسبت به pHهای مختلف و گاز آمونیاک مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا آنتوسیانین های ریحان بنفش استخراج و حساسیت رنگی آن ها سنجش گردید. در مرحله بعد آنتوسیانین های استخراج شده در سه غلظت ۴۰، ۶۰ و ۸۰ میلی­گرم در ۱۰۰ میلی لیتر به ماتریس پلیمری فیلم کامپوزیت صمغ عربی- کربوکسی متیل سلولز اضافه و ویژگی های مختلف آن ارزیابی گردید. نتایج آزمون های FTIR و XRD نشان داد که آنتوسیانین استخراج شده به خوبی در ساختار فیلم کامپوزیتی صمغ عربی- کربوکسی متیل سلولز قرار گرفته است. اضافه شدن آنتوسیانین به ماتریس پلیمری سبب افزایش نفوذپذیری به بخار آب (g pas-۱ m-۱ s-۱ ۷۳/۴) و ویژگی های آنتی اکسیدانی و همچنین کاهش زاویه تماس (۳۳/۵۵ درجه)، کشش پذیری (۵۶/۱%) و دمای انتقال ذوب گردید. مقاومت کششی فیلم های تهیه شده با افزایش میزان آنتوسیانین (صفر تا ۶۰ میلی گرم در ۱۰۰ گرم محلول فیلم) از میزان ۱۹ تا ۶۴/۲۳ مگاپاسکال افزایش یافت اما با افزایش بیشتر میزان آنتوسیانین، کاهش یافت. قرار گرفتن فیلم شناساگر تهیه شده در معرض گاز آمونیاک و pHهای مختلف، منجر به تغییر رنگ فیلم ها از رنگ قرمز به رنگ زرد گردید. این تغییرات رنگی فیلم ها با تغییرات رنگی محلول آنتوسیانین همخوانی داشت. براساس این نتایج می توان اظهار داشت که فیلم شناساگر تهیه شده در این پژوهش می تواند به عنوان بسته بندی هوشمند جهت ارزیابی چشمی تازگی و فساد در محصولات غذایی مورد استفاده قرار گیرد.

آنتوسیانین, ریحان بنفش, صمغ عربی, فیلم حساس به pH, کربوکسی متیل سلولز