لیلا ویسی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی کرمانشاه،ایران
بیژن کلهرنیا - دانشیار گروه معماری و شهرسازی، دانشگاه رازی، کرمانشاه،ایران
سیدبهشید حسینی - استاد دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران،ایران

شهرها با توجه به اینکه اکثر جمعیت کشور را در خود جای می دهند وغالبا مراکز اقتصادی ، سیاسی ، فرهنگی ، اجتماعی و مراکز حاکمیتی در کشورها می باشند، همواره می بایست آمادگی شان در برابر بحران ها (پدافند غیرعامل ) مد نظر متخصصین مربوطه قرار گیرد. امروزه می توان با بکارگیری اقدامات موثر و کاربردی و حتی الامکان کم هزینه و چند منظوره در مرحله قبل از بحران، به میزان زیادی از شدت و گستردگی خسارات و تلفات ناشی از خطرات ( نظامی و غیر نظامی - طبیعی ) کاست . از مهمترین این اقدامات، استفاده از اصول پدافند غیرعامل به عنوان راه حلی جهت کاهش خطرپذیری در برابر خطرات مختلف و افزایش کارایی هنگام روبرو شدن با خطر است که باید در سطوح مختلف برنامه ریزی و از جبنه های مختلف منطقه ای ، شهرسازی و معماری مورد توجه قرار گیرد. معماری و شهرسازی به عنوان یک واسطه ، قدرت دفاعی را بالا می برد. در مقاله حاضر ابتدا به تعریف واژه پدافند غیرعامل پرداخته و پس از آن اصول و الگوهای اصلی مد نظر در پدافند غیر عامل که به نحوی در طراحی و برنامه ریزی معماری و به طور خاص معماری کاربرد دارند مطرح گردیده، سپس توصیه هایی در زمینه احجام و طراحی پلان( محوطه و فضای سبز)، نماها، دسترسی های عمده و سیرکولاسیون داخلی مطرح شده است .پژوهش انجام شده از لحاظ هدف، توسعه ای - کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی - تحلیلی است . برای تحلیل و بررسی مبانی نظری و ادبیات تحقیق از منابع و مطالعات کتابخانه ای استفاده شده است . روش انجام کار در این تحقیق ، فراهم آوردن اطلاعات، قواعد و دستورالعمل های لازم با توجه به نکات جمع آوری شده در تحقیقات و ارائه راهکارهای متناسب جهت اصلاح معماری در راستای اصول پدافندغیرعامل می باشد.

معماری ، پدافند غیر عامل ، فضای سبز، بحران، ایمنی .