شهباز مرتضوی - دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی دوران اسلامی دانشگاه محقق اردبیلی
حبیب شهبازی شیران - دانشیار گروه باستان شناسی دوران اسلامی دانشگاه محقق اردبیلی
سیدمهدی حسینی نیا - استادیار باستان شناسی دوران اسلامی دانشگاه محقق اردبیلی

سرزمین تالش از کهن ترین مکانهای تمدنی کناره دریای خزر محسوب می شود که قدمت آن به دوران قبل از تاریخ می رسد. در دوران اسلامی نیز آثاری با ارزشی را از ادوار مختلف اسلامی را در خود جای داده که از جمله آن، می توان به انواع گونه های معماری اشاره کرد. هدف اصلی از این پژوهش تحلیل و گونه شناسی بناهای اسلامی در شهرستان تالش بوده که به تحلیل و توصیف آنها پرداخته شده است . در این پژوهش از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی استفاده شده است . دادهها به صورت میدانی و کتابخانه ای گردآوری شده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد، بیشترین آثار تاریخی و فرهنگی تالش در نواحی کوهستانی قرار دارد. بناهای تاریخی مانند بقعه ها، مساجد، قلعه ها کاروانسرا، حمامها و کاخها نسبت به محوطه ها و گورستانهای باستانی و تاریخی در اقلیت قرار دارند و بیشترین آثار متعلق به بعد از صفویه تا زمان حاضر است . بناهای متعددی در سطح شهر شهرستان تالش به عنوان بقعه ، تربه و ... معروف هستند که عمر بیشتر این بناهای مذهبی کمتر از ۵ قرن است و ساخت یا تجدید بیشتر آنها به دوره قاجاریه برمی گردد. شالوده اصلی بناها از سنگ ، گل ، آجر و چوب می باشد. متاسفانه به دلیل کوهستانی بودن این منطقه سرعت و سهولت دسترسی به این محوطه ها کاری طاقت فرسا است .

بناهای اسلامی ، شهرستان تالش ، گونه شناسی بناها، تحلیل بناها