پروین شورنگ - دانشیار ،پژوهشکده کشاورزی هسته ای پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای
فاطمه عباسی - دکترا، پژوهشکده کشاورزی هسته ای پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای
فاطمه طهوری - استادیار ، موسسه واکسن و سرم سازی رازی
حامد عسکری - کار شناس ارشد ، پژوهشکده کشاورزی هسته ای پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای

مقدمه: این پژوهش با هدف مطالعه اثر پرتوتابی گاما بر دز کشندگی زهر زنبورعسل انجام شد. روشها: نمونه های زهر با دزهای ۰، ۲، ۴، ۶ و ۸ کیلوگری گاما پرتوتابی شد. قبل و بعد از پرتوتابی مقدار مالون دی آلدئید و پروتئین حقیقی زهر تعیین شد. با استفاده از الکتروفورز ژل پلی آکریلامید زیرواحدهای پروتئینی زهر مطالعه شد. سنجش ترکیبات آلرژن زهر زنبور عسل به وسیله دستگاه HPLC انجام شد. برای تعیین دز کشندگی ۵۰ درصد زهر فراوری شده ۸۰ سر همستر در ۵ گروه با ۴ تکرار گروه بندی شد. مقدار ۵/۰، ۷۵/۰، ۱ و ۲ میلی گرم زهر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت داخل صفاقی تزریق و میزان مرگ و میر موش ها ثبت و دز کشندگی ۵۰ درصد محاسبه شد. جهت انجام آزمایش بافت شناسی بافت کبد در فرمالین ۱۰ درصد تثبیت شد و پس از فالب گیری و برش گیری با رنگ هماتوکسلین-ائوزین رنگ آمیزی شد. داده های آزمایشی در قالب طرح آزمایشی کاملا تصادفی با استفاده از نرم افزار آماری SAS آنالیز شد. نتیجه: پرتوتابی با دز ۴ و ۶ کیلوگری سبب کاهش مقدار فسفولیپاز و افزایش زیرواحدهای پروتئینی کوچک شد (۰۵/۰P<). استفاده از پرتوتابی با دز ۶ و ۸ کیلوگری سبب افزایش ۳۴ درصدی دز کشندگی ۵۰ درصد شد (۰۵/۰P<). طبق نتایج بافت شناسی، زهر زنبورعسل پرتوتابی شده با دز ۴ و ۶ کیلوگری سبب کاهش ادم و پرخونی هپاتوسیت ها شد. بحث: دز ۶ کیلوگری پرتو گاما با حذف عوامل آلرژن می تواند برای کاهش سمیت زهر زنبور عسل استفاده شود.

پرتوتابی, زهر زنبور عسل, دوز کشندگی, سمیت