سیده محدثه ابطحی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم و تحقیقات اردبیل
رئوف سیدشریفی - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات ، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی
فرشید قادری فر - استادیار گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی گرگان- گرگان

به منظور بررسی تاثیر کود نیتروژنه و تلقیح بذر با باکتری های محرک رشد بر عملکرد، کارایی مصرف کود، سرعت و دوره موثر پر شدن سویا، آزمایشی در سال زراعی ۱۳۹۰ در ۲۵ کیلومتری شهرستان گرگان واقع در استان گلستان به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور های مورد بررسی شامل مقادیر مختلف کود نیتروژنه از منبع اوره در چهار سطح (بدون مصرف کود و مصرف ۲۵، ۵۰، ۷۵ کیلوگرم اوره در هکتار) و تلقیح بذر با باکتری های محرک رشد در پنج سطح (عدم تلقیح، تلقیح بذر با سودوموناس پوتیدا سویه های  ۴۱ و  ۱۸۶، ازتوباکتر کروکوکوم استرین ۵  و برادی ریزوبیوم جاپونیکوم) بودند. نتایج نشان داد که مقادیر کود نیتروژنه و باکتری های محرک رشد تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه، وزن صد دانه، تعداد دانه در بوته، ارتفاع بوته و تمامی پارامتر های پر شدن دانه داشت. حداکثر عملکرد دانه، سرعت و طول دوره پر شدن دانه در مصرف ۷۵ کیلوگرم اوره در هکتار و تلقیح بذر با برادی ریزوبیوم جاپونیکوم برآورد گردید. تلقیح بذر با باکتری های ریزوبیومی و محرک رشد سبب افزایش کارایی مصرف نیتروژن نسبت به عدم تلقیح گردید. البته بیشترین کارایی مصرف کود به تلقیح بذر با برادی ریزوبیوم جاپونیکوم تعلق داشت. مقایسه میانگین ها نشان داد که  بیشترین کارایی در مصرف ۲۵ کیلوگرم اوره در هکتار در تلقیح بذر با برادی ریزوبیوم جاپونیکوم و کم ترین آن در مصرف  ۷۵ کیلوگرم اوره در هکتار در حالت عدم تلقیح بذر با باکتری ها بدست آمد. به نظر می رسد به منظور افزایش عملکرد و دیگر صفات مورد بررسی (به جز کارایی مصرف کود­) می­توان پیشنهاد نمود که  ۷۵ کیلوگرم اوره در هکتار در تلقیح بذر با برادی ریزوبیوم جاپونیکوم در کشت دوم سویا به کار برده شود.

ازتوباکتر, برادی ریزوبیوم, سودوموناس, سویا, کود نیتروژنه, عملکرد