حسین ترابی گل سفیدی - دانشیار گروه علوم خاک دانشگاه شاهد
فاطمه وطن آرا - دانش آموخته کارشناسی خاکشناسی دانشگاه شاهد و کارشناسی ارشد خاکشناسی دانشگاه تهران

مرکبات یکی از محصولات مهم و عمده شهرهای شرقی استان گیلان و مناطق غربی استان مازندران است . این تحقیق به منظور ارزیابی کیفی تناسب اراضی برای مرکبات در شرق و غرب گیلان انجام شده است . منطقه مورد مطالعه شامل دو منطقه شرق گیلان از لنگرود تا رامسر و منطقه غرب گیلان از ماسال تا آستارا می باشد. ارزیابی اقلیمی با استفاده از اطلاعات هواشناسی ایستگاههای هواشناسی سینوپتیک رامسر و ایستگاه هواشناسی رشت تعیین شده است . جهت ارزیابی تناسب اراضی ، روش های محدودیت ساده، تعداد و شدت محدودیت و پارامتریک انتخاب و بر این اساس کلاس تناسب اراضی برای مرکبات تعیین گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که مهمترین عوامل محدود کننده آب و هوایی در منطقه شرق گیلان، میانگین دمای سالیانه ، حداقل دمای مطلق ، تعداد ماههای با دمای کمتر از ۱۳ درجه سانتی گراد و تعداد ماههای خشک هستند. مهم ترین محدودیت آب و هوایی در غرب گیلان، محدودیت بسیار شدید حداقل مطلق دماست . به طوری که درجات اقلیمی در شرق و غرب گیلان را به ترتیب به ۸/۵۶ (در حد کلاس S۳ نزدیک به (S۲ و ۳/۳۰ (در حد کلاس (N۱ کاهش می دهند. همه ی سری های خاک شرق گیلان، به غیر از سری های خاک کلاچای ، رودسر، املش ، کومله ، پلرود و شلمانرود از تناسب نسبتا مناسب (S۳) برخوردار هستند و غالب آنها دارای کلاس و تحت کلاسهای S۳c ، S۳cf و S۳cs هستند که مهم ترین عوامل محدودیت آنها علاوه بر آب و هوا، خصوصیات حاصلخیزی خاک شامل pH و یا درصداشباع بازی نسبتا مناسب هستند. در منطقه غرب گیلان، علیرغم اینکه خاک و زمین نما از تناسب بالاتری نسبت به خاکهای شرق گیلان برخوردار هستند اما به علت محدودیت شدید آب و هوایی (حداقل مطلق دمای ۱۷- درجه ی سلیسیوس)، همگی در کلاس و تحت کلاس N۱c قرار گرفتند.

محدودیت های آب و هوایی و خاکی ، روش پارامتریک ، رامسر، رشت