محمد کرمانشاه - استاد دانشکده عمران دانشگاه صنعتی شریف
پوریا علیمردانی - دانشجوی برنامه ریزی حمل و نقل دانشکده عمران

پایین بودن قیمت بنزین در داخل ایران در مقاسه با قیمت جهانی به علت وجود یارانه، تصمیم گیرندگان را بر آن داشته است تا به بررسی تعدیل نرخ بنزین روی آورند. ارزانی سوخت و کاهش ارزش واقعی آن در سالیان گذشته و افزایش مالکیت وسیله نقلیه شخصی در این سالها موجب شده تا سفر با وسایل شخصی در مقایسه با سایر وسایل نقلیه از جاذبه بیشتری برخوردار گردد، که این امر به نوبه خود موجب افزایش آلودگی هوا، شلوغی شبکه و مشکلات عدیده دیگری در شهرهای بزرگ شده است. آنچه در این زمینه به متخصصان حمل و نقل مربوط می شود، بررسی میزان افزایش قیمت بنزین و تاثیر این افزایش قیمت بر بخش حمل و نقل لست. از آنجا که این تغییر بر رفتار مسافران در انتخاب وسیله سفر شهری موثر است، تقاضای حمل و نقل را دچار تغییر نموده، در نتیجه بر امکانات و زیرساخت های مورد نیاز بخش حمل و نقل اثر خواهد گذاشت. در این پژوهش سعی بر آن است تا میزان تمایل به پرداخت افراد برای بهای بنزین بررسی شده، تاثیر این افزایش قیمت بر تابع تقاضای حمل و نقل محاسبه و مورد ارزیابی قرار گیرد. در این راه از اطلاعات رجحان بیان شده استفاده شده است. آمارگیری با استفاده از روش پستی از شهروندان تهرانی انجام شده و از طریق سوالات مناسب تمایل به پرداخت شهروندان اندازه گیری شده است. بر اساس اطلاعات جمع آوری شده، مدلهای انتخاب یک مرحله ای رتبه ای پرداخت شده و بر اساس آن میزان تمایل به پرداخت قیمت بنزین را در صورت استفاده از وسایل نقلیه شخصی و عوامل تاثیر گذار بر آن معین شده است. با استفاده از این مدل می توان میزان همراهی مردمی برای تحمل مازاد قیمت بنزین را تعیین نمود و سهم جدید وسایل نقلیه را بعد از افزایش قیمت برآورد کرد.

قیمت بنزین ، تمایل به پرداخت ، مدلهای انتخاب رتبه ای ، تغییر وسیله