اردوان قربانی - دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
اردشیر پورنعمتی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
محسن پناهنده - کارشناس ارشد، سازمان فضایی ایران، تهران، ایران

تخمین و پهنه بندی تولید مراتع یکی از مسائل مهم برای مدیریت اصولی این اکوسیستم ها می باشد. هدف از این تحقیق برآورد تولید گروه­های گیاهی و تولید کل با استفاده از داده های ماهواره لندست ۸ در مراتع کوهستانی سبلان می باشد. تصاویر تاریخ ۲۸ تیر ۱۳۹۲ و برداشت میدانی در اردیبهشت و خردادماه ۱۳۹۲ با توجه به تطابق رشد حداکثری فنولوژیکی منطقه در نزدیک ترین تاریخ به زمان تصویربرداری انجام گرفت. ۲۴ واحد نمونه­برداری در سطح ۶ تیپ گیاهی مشخص شد. در هر واحد نمونه برداری ۹ پلات بر اساس مطالعات قبلی و حداقل نمونه ی مورد نیاز و با توجه به واریانس پراکنش پوشش گیاهی به صورت تصادفی- سیستماتیک تعیین و تولید گروه های گیاهی در قالب گراس ها، فورب ها، بوته ای ها و تولید کل برداشت شد. ابتدا برای محاسبه شاخص های گیاهی، میانگین رقومی ۱۶ پیکسل محل واحدهای نمونه برداری حاصل از تصاویر تصحیح شده به محیط نرم افزار انتقال داده شد. ماتریس همبستگی بین میانگین پیکسل ها و داده های میدانی برای ۲۴ شاخص گیاهی انتخاب شده برای تولید هر فرم رویشی و کل استفاده شد. نتایج نشان داد که شاخص های RVI، TNDVI و GNDVI بالاترین ضریب همبستگی را با تولید گراس­ها، شاخص­های PD۳۱۲، IO و PD۳۱۱ با تولید فورب ها، شاخص های RDVI، DVI و  RVIبا تولید بوته ای ها و PD۳۱۱، PD۳۲۱ و PD۳۱۲ با تولید کل دارند (۰۱/۰P<). در مرحله دوم، سه شاخص دارای بالاترین ضریب همبستگی با تولید هر گروه و کل از مرحله قبل انتخاب و با استفاده از تصاویر لندست ۸ نقشه پهنه بندی تولید آنها محاسبه شد. نقشه های تولید هر گروه و تولید کل با نقاط نمونه برداری برای ارزیابی صحت کنترل شد. نتایج نشان داد بهترین نقشه تخمین و پهنه بندی برای تولید گراس ها با شاخص TNDVI، فورب ها با PD۳۱۲، بوته ای ها با RVI و تولید کل با PD۳۱۱ می باشد. قابل ذکر است که شاخص های مشترک مانند PD۳۱۱ و RVI بین فرم های رویشی و تولید کل نیز وجود دارند (۰۱/۰P<) و (۰۵/۰P<). این اشتراک بین تولید کل و فورب ها بیشتر است. در کل با توجه به نتایج می توان از داده های لندست ۸ برای تخمین و پهنه بندی تولید گروه های گیاهی و کل مراتع سبلان برای تعیین ظرفیت مرتع که در مقایسه با روش های زمینی از نظر زمانی، پوشش سطح وسیع با پتانسیل تکرار و هزینه بسیار مطلوبتر می باشد، استفاده کرد.

ظرفیت مرتع, سنجش از دور, شاخص های گیاهی, مراتع کوهستانی, استان اردبیل