مریم ذوالفقاری - استادیار گروه مهندسی آبخیزداری، دانشگاه ازاد اسلامی واحد سنندج، سنندج، ایران
امید جعفری - دانش آموخته کارشناسی گروه مهندسی منابع طبیعی _مرتع و آبخیزداری، دانشگاه ازاد اسلامی واحد سنندج، سنندج،ایران
یگانه خالص رو - دانش آموخته کارشناسی ارشدگروه آبخیزداری، دانشگاه ازاد اسلامی واحد سنندج، سنندج، ایران

بررسی روند سری زمانی متغیرهای هواشناسی میتواند بیانگر نقش عوامل اقلیمی در تغییرات شرایط هیدرولوژیکی منابع آب باشد. در این زمینه روشهای آماری ابزار مفید و کارآمد به شمار می آیند. عطف به این موضوع، آشکارسازی تغییرات اقلیمی و بررسی اثر تغییرات اقلیم بر میزان آبدهی رودخانه های استان کردستان به دلیل غنی بودن استان از نظر منابع آبی و تغییرات دمایی چند سال اخیر به دلیل افزایش جمعیت و رشدکارخانجات صنعتی مختلف به ویژه صنایع پتروشیمی امری الزامی است که تاکنون به طور کلی به آن توجه نگردیده است بدین منظور داده های دبی ۵ ایستگاه هیدور متری در حوزه آبخیز تلوار شامل شادی آباد، حسن خان، دهگلان، سلامت آباد و دلبران طی دوره آماری ۳۷ ساله شامل ۱۳۵۵ -۱۳۵۶ الی ۱۳۹۱ -۱۳۹۲ مورد استفاده قرار گرفت. سپس روند تغییرات داده های دبی موجود در حوضه به صورت ماهانه، سالانه و فصلی با استفاده از آزمونهای ناپارامتری من-کندال، سن و تحلیل رگرسیون خطی و ضریب همبستگی پیرسون در سطح معنیداری ۹۵ و ۹۹ درصد در طول دوره آماری و در ایستگاه های مختلف و به صورت مقایسهای بین تمامی ایستگاه ها بررسی میشود. نتایج مطالعه نشان میدهد به طور کلی روند تغییرات دبی رودخانه های مورد بررسی کاهشی و معنیدار میباشد. این مهم در نمودارهای ترسیم شده منتج از تحلیل داده ها، به خصوص در سال های اخیر به طور آشکار قابل مشاهده است. در این زمینه با استفاده از آزمونهای مختلف ۷۲ درصد روند کاهشی معنیدار، ۲۷/۳ درصد روند کاهشی غیر معنیدار و ۰/۷ درصد روند افزایشی غیر معنیدار مشاهده می گردد.

تغییر اقلیم، دبی رودخانه، تحلیل روند، آزمونهای ناپارامتری، آزمون پارامتری، حوزه آبخیز تلوار