سید هادی زرقانی - عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد
فرزاد عابدی شجاع - دانشجو
فاطمه بخشی - دانشجو
نرگس حجی پناه - دانشجو

فرهنگ سازمانی، مجموعه اصول،معیارها، عقاید و ارزشهای مشترک یک سازمان است که رفتار اعضای آن را هدایت می کند و نقش مهمی در رسیدن سازمان به اهداف خود دارد. در بین سازمان های مختلف یک کشور، سازمان های نظامی به جهت ماموریت حساس و مهم آنها در حفظ تمامیت ارضی و استقرار نظم و امنیت از نقش و جایگاه مهمتری برخوردار هستند. فرهنگ سازمانی نیروهای مسلح در کشورهای جهان مشتمل بر دو گونه معیارها، عقاید و  ارزش های مشترک جهانی و همچنین اصول، معیارها و شاخص های سطح ملی و محلی است که ریشه در ارزش های ملی، سرزمینی و محلی دارد. این پژوهش به دنبال بررسی و تبیین مهمترین مفاهیم ،شاخص ها و راهبردهای«فرهنگ و رفتار سازمانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران» از منظر حضرت امام(ره) و مبتنی بر متن صحیفه امام می باشد. روش پژوهش، روش تحلیل محتوای ترکیبی(کیفی وکمی) است و با دو رویکرد قیاس و استقراء، متن صحیفه امام (ره) در دوران دفاع مقدس مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته است.یافته های پژوهش نشان می دهد، از منظر حضرت امام(ره) در بین هفت مفهوم و شاخص فرهنگ و رفتار سازمانی نیروهای مسلح، به ترتیب سه مفهوم «هماهنگی، انسجام و پرهیز از تفرقه» با ۳۴ فراوانی، مفهوم«وحدت فرماندهی و رعایت سلسله مراتب نظامی» با ۲۷ فراوانی و مفهوم«حفظ نظم، انضباط و اطاعت پذیری» با ۲۱ فراوانی در رتبه اول تا سوم قرار دارند. همچنین هفت مفهوم مورد نظر در قالب سه مقوله«خدا محوری»،«سازمان محوری» و «مردم محوری» قابل طرح است. در نهایت حضرت امام، در زمینه فرهنگ و رفتار سازمانی نیروهای مسلح ج.ا.ایران، دو راهبرد مشخص شامل«طرح شاخص های ویژه نیروهای مسلح ج.ا ایران» و «تاکید بر شاخص های مشترک نیروهای مسلح جهان» را مد نظر داشتند.از دیدگاه امام (ره) در راهبرد طرح شاخص های ویژه، معیارها و مفاهیمی چون «اعتقاد به اراده برتر الهی» و«روابطه حق و تکلیف بین فرماندهان و نیروهای تحت امر» جایگاه ویژه ای دارند.

فرهنگ سازمانی, نیروی مسلح, رفتار, دفاع مقدس, امام خمینی