رضا نوروز ولاشدی - استادیار هواشناسی کشاورزی، گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
مجتبی خوش روش - گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

گرم شدن اقلیم محل موجب پیشگیری از یخبندان های دیررس بهاره و کاهش ریسک یخ زدگی در فصل بهار می شود. هدف این پژوهش بررسی اثر تغییر اقلیم بر تامین نیاز سرمایی و جابجایی تاریخ تکمیل مراحل فنولوژیکی گیاهان مختلف در شهرستان ساری است. از اطلاعات اقلیمی موجود در ایستگاه سینوپتیک کیاسر ساری طی دوره آماری درازمدت (۲۰۱۵-۱۹۷۰) به همراه داده های باز تحلیل مرکز ملی پیش بینی زیست­محیطی استفاده شد. از خروجی پیش یابی مدل اقلیمی بزرگ مقیاس CanESM۲ پس از ریزمقیاس نمایی برای سناریوهای چهارگانه RCP استفاده شد. با استفاده از مدل ChillR و Climdex تاریخ شکوفه دهی و طول فصل رویش GSL برآورد شد. بر اساس آزمون ناپارامتری من-ویتنی و روند من­کندال به مقایسه بین میانگین های نیمه ی اول آینده نزدیک (۲۰۵۵-۲۰۱۶) و نیمه دوم آینده دور (۲۱۰۰-۲۰۵۶) نسبت به حال حاضر پرداخته شد. نتایج نشان داد، اگرچه طول فصل رویش افزایش می­یابد، اما اختلاف معنی دار دمای هوا در فاز سرمایشی و گرمایشی تغییرات معنی داری را در ظهور مراحل فنولوژی درختان خزان دار در منطقه منجر می شود. در دهه­های آماری گذشته در حدود دو هفته به طول فصل رویش (در دهه ۱۹۸۰ میانگین ۳۰۰ روز به ۳۲۲ روز در دهه ۲۰۰۰)  افزوده شد؛ اما تاریخ شکوفه دهی سه دهه زودتر از موعد نسبت به گذشته اقلیمی اتفاق خواهد افتاد. این تغییرات معنی دار در پارامترهای اقلیمی کشاورزی منجر به اختلالات فنولوژیکی غیر قابل­جبران در دوره های آتی می گردد.

شکوفه دهی, طول فصل رویش, تنش محیطی, نیاز سرمایی, مازندران