سمیه تاران - دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان
نسیبه علیپورراد - دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان
کورش رکنی - دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان
امید شکوفا - پژوهشکده سامانه های ماهواره، پژوهشگاه فضایی ایران
حسین صفری - دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان

تداوم زندگی مدرن بشر امروزی به تامین مطمئن انرژی الکتریکی وابسته است به طوری که هر وقفه در تامین آن به سبب ایجاد اختلالات مختلف از جمله اختلال در شبکه های برق می تواند چنین زندگی را به خطر انداخته و آسیب های فروان اقتصادی، اجتماعی و حتی جانی بر جای بگذارد. بررسی این پدیده های اختلالی الکتریکی پس از حادثه ای که در شمال کانادا در مارس ۱۹۸۹ رخ داد، مورد توجه ویژه قرار گرفت. بدین منظور تقاضا برای مطالعه دقیق آسیب پذیری شبکه قدرت و تجهیزات گران قیمت در برابر طوفان های مغناطیسی با آگاهی از اثرات منفی آن در سراسر دنیا گسترش یافته است. نتایج مطالعه های انجام گرفته در کشورهای مختلف حاکی از آن است که آسیب پذیری شبکه قدرت در برابر طوفان های ژئومغناطیسی (بیشتر با منشا خورشیدی) علاوه بر تغییرات زمانی مولفه افقی میدان ژئومغناطیسی به ساختار شبکه قدرت و مقاومت الکتریکی زمین نیز بستگی مستقیم دارد. قابل ذکر است، مطالعات کمی و کیفی در سال های اخیر نشان داد که عرض های جغرافیایی بالا (کانادا، روسیه، سوئد و غیره) در نزدیکی قطبین زمین و عرض های میانی (ژاپن، چین، برزیل و غیره) تحت تاثیر طوفان های ژئومغناطیسی قرار دارند. در اینجا موارد مهم ثبت شده از اختلالات ژئومغناطیسی میدان مغناطیسی با منشا خورشیدی و تاثیر های آن بر زیرساخت شبکه های برق قدرت آورده شده است. همچنین به برخی از راهکارهای کاهش خسارت در زیرساخت شبکه قدرت پرداخته شده است.

Geomagnetic disturbances, Geomagnetic induced current, Power grid, اختلالات ژئومغناطیسی, جریان القایی ژئومغناطیسی, شبکه قدرت