محمودرضا انوری - استادیار، جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان
محبوبه حمیدی - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان

این مطالعه با هدف شناسایی نواحی دارای پتانسیل اکوتوریسمی در محدوده آتشفشان تفتان با مساحت بیش از ۲۴۰۹ کیلومتر مربع انجام شد. روش کار استفاده از تحلیل سلسله مراتبی جهت وزن دهی و سامانه اطلاعات جغرافیایی جهت تهیه نقشه های طبقه بندی و تلفیق نهایی لایه ها می باشد. داده های مورد استفاده شامل لایه ارتفاع، شیب، جهت شیب، قله، پوشش گیاهی، جاذبه طبیعی، اثر تاریخی، جاده، رودخانه، سکونتگاه و پناهگاه (کمپ) می باشند. نتایج این مطالعه نشان داد که در تحلیل سلسله مراتبی ضریب ناسازگاری برای تمامی پتانسیل ها کمتر از ۰/۰۱ است که صحت نتایج تحلیل سلسله مراتبی را نشان داد. در بین ۴ عامل تعریف شده عامل پیاده روی در طبیعت بیشترین مساحت و عامل کوهنوردی کمترین مساحت مطلوب را دارا هستند. همچنین عامل ورزش زمستانی بویژه به سمت شمال غرب قله پتانسیل مناسبی دارد که اصلا مورد توجه قرار نگرفته است. تحلیل سلسله مراتبی روی عوامل ۴ گانه نشان داد که عامل کوهنوردی بیشترین وزن (۰/۵۱۲) و عامل ورزش زمستانی کمترین وزن (۰/۰۷۵) را دارد. نقشه نهایی اکوتوریسمی نشان می دهد که پهنه با پتانسیل زیاد و بسیار زیاد اکوتوریسمی در محدوده آتشفشان تفتان مشاهده نمی شود. حدود ۱۸۶ کیلومتر مربع از مساحت منطقه دارای پتانسیل اکوتوریسمی متوسط است که پراکندگی آن در نواحی غربی بیشتر است.

؛GIS، پتانسیل سنجی، همپوشانی وزنی، اکوتوریسم، تفتان