اصغر مینائی - دانشیار گروه سنجش و اندازه گیری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
مرضیه حسنی - کارشناسی ارشد، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران.

پرسشنامه پنج بزرگ(BFI) یکی از پرسشنامه های پرکاربرد شخصیت است، اما درباره ویژگیهای روانسنجی آن در جامعه ایران، مطالعات بسیار اندکی صورت گرفته است. پژوهش حاضر با هدف مطالعه ویژگیهای روانسنجی پرسشنامه BFI به اجرا درآمد. برای این منظور تعداد ۳۹۰ نفر از دانشجویان دانشگاههای شهر تهران(۲۱۰ دختر و ۱۸۰ پسر) با دامنه سنی ۱۸ تا ۵۶ سال(۵۲/۲۷=M؛ ۷۹/۸=SD) به روش در دسترس انتخاب و پرسشنامه BFI و NEO-FFI را تکمیل کردند. برای برآورد ویژگیهای روانسنجی پرسشنامه از آلفای کرونباخ، ماتریس چند صفتی- چند روشی، و تحلیل عاملی تاییدی، استفاده گردید. نتیجه تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که ۱۵ سوال از ۴۴ سوال، روی عاملهای متناظر از بار عاملی قوی(بالاتر از ۴۰/۰) برخوردار نبودند و بنابراین از پرسشنامه حذف شدند. شاخص های برازش نشان داد که نسخه فارسی ۲۹ سوالی(BFI-۲۹) با ۵ عامل از برازش خوب با داده ها برخوردار است. تحلیل های اعتبار نیز نشان داد که دامنه ضرایب آلفای کرونباخ عاملها از ۷۰/۰ تا ۷۹/۰ است. کمترین ضریب آلفای کرونباخ مربوط به عامل توافق پذیری و بیشترین آن مربوط به وظیفه شناسی بود. یافته های مربوط به ماتریس چند صفتی- چند روشی نشان داد که پرسشنامه BFI-۲۹ از روایی همگرا و واگرای خوب با پرسشنامه NEO-FFI برخوردار است. در مجموع، با استناد به نتایج پژوهش حاضر می توان چنین گفت که پرسشنامه BFI-۲۹ از ویژگیهای روانسنجی مطلوب برخوردار است و هر زمان که به ابزاری کوتاه برای اندازه-گیری شخصیت مورد نیاز باشد از این پرسشنامه می توان استفاده کرد.

اعتبار, روایی, ساختار عاملی, پرسشنامه پنج بزرگ, پرسشنامه شخصیت