ناصر صباغ نیا - دانشگاه مراغه ، مراغه
محسن جان محمدی - دانشگاه مراغه ، مراغه

به منظور تحلیل عاملی تنوع ژنتیکی صفات مورفولوژیک، ۳۶ ژنوتیپ نخود در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه مورد ارزیابی قرار گرفتند. در تجزیه به عاملها، بر اساس مقادیر ویژه بزرگتر از ۰/۷، هفت عامل انتخاب شد که جمعا ۸۹ درصد از واریانس کل داده ها را توجیه کردند. عامل اول به عنوان عامل اجزای عملکرد نامگذاری شده و ۳۷ درصد تغییرات را توجیه نمود. عامل دوم ۱۸ درصد از تغییرات را توجیه نموده و صفات ارتفاع بوته و ارتفاع اولین شاخه فرعی از زمین، دارای ضرایب منفی و بزرگ بودند. عامل سوم ۱۰ درصد از واریانس کل داده ها را توجیه نمود و صفات وزن دانه غلاف و شاخص برداشت دانه دارای ضرایب منفی و بزرگ بودند. عامل چهارم ۷ درصد از واریانس را توجیه نموده و صفت ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین دارای بیشترین ضریب منفی بود. عامل پنجم فقط هفت درصد از تغییرات داده ها را توجیه نموده و عملکرد دانه دارای ضریب منفی و بزرگ بود و عامل ششم تنها شش درصد از تغییرات را توجیه کرده و صفت وزن صد دانه دارای ضریب مثبت و بزرگ بود. عامل هفتم تنها پنج درصد از واریانس را توجیه کرده و تعداد شاخه های اولیه دارای بیشترین ضریب مثبت بود. با بررسی میزان اشتراک صفات مشخص گردید صفات تعداد شاخه های اولیه و وزن خشک بوته، صفات تاثیرگذاری تشخیص میباشند. مجموعه حاضر منبع خوبی برای بهنژادی نخود برای بهبود اجزای عملکرد می باشد.

تحلیل عاملی، مقدار ویژه، مقدار اشتراک، چرخش واریماکس.