سکینه اسدزاده - گروه علوم دامی، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران
بهزاد صادقی - گروه علوم دامی، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران

یکی از اثرات منفی انجماد منی دام ­ها افزایش رادیکال ­های آزاد و در نتیجه افزایش پراکسیداسیون  غشای سلولی اسپرم  است که در نهایت سبب کاهش باروری منی پس از یخ ­گشایی می ­گردد. برخی گیاهان با داشتن سطوح بالای آنتی­ اکسیدان ­های طبیعی می ­توانند به کاهش پراکسیداسیون کمک نمایند. هدف از مطالعه حاضر، ارزیابی توانایی عصاره رزماری در محافظت از اسپرم قوچ طی فرایند انجماد-یخ ­گشایی بود. در این مطالعه از ۴ راس قوچ نژاد زندی نمونه­ اسپرم جمع ­آوری شد نمونه ­های منی در هر بار اسپرم­ گیری با هم مخلوط شدند. تیمارهای آزمایشی شامل ۵ سطح عصاره رزماری (۰، ۲/۵، ۵، ۷/۵ و ۱۰درصد) بودند. سپس، نمونه ­ها منجمد شده و به مدت ۳ هفته در مخزن ازت نگه­ داری شدند. پس از یخ­ گشایی پارامترهای کیفی اسپرم شامل جنبایی کل و حرکت پیش رونده، میزان ناهنجاری­ ها، یکپارچگی غشای اسپرم و میزان تولید MDA اسپرم ارزیابی شدند. نتایج حاصل نشان داد که عصاره رزماری به­ طور معنی­  داری در سطوح ۵ و ۷/۵ درصد سبب بهبود جنبایی کل، حرکت پیش ­رونده، یکپارچگی غشاء و زنده ­مانی شد و میزان ناهنجاری­ های اسپرم و تولید MDA را کاهش داد (۰/۰۵>p). با توجه به داده ­های حاصله، افزودن سطوح مشخص عصاره رزماری در رقیق ­کننده، اثر محافظتی در فرایند انجماد- یخ­ گشایی اسپرم قوچ زندی خواهد داشت.

عصاره رزماری؛ انجماد, منی؛ قوچ