مهرداد رهنمایی - مرکز مطالعات و تحقیقات کارست کشور
احمد افراسیابیان - مرکز مطالعات و تحقیقات کارست کشور

غار علیصدر واقع در استان همدان، یکی از مهم ترین غارهای آبی ایران است که در اثر تأثیر و پیشرفت پدیده کارست تشکیل شده است. از نظر زمین شناسی، این غار در سنگ آهک های متبلور و شیست های ژوراسیک در منطقه گسترش یافته است، چگونه ممکن است آهک و شیست در اثر دفعات آتشفشانی ایجاد شده باشد. در ضمن فعالیت آتشفشانی در زون ارومیه-دختر است. از نظر کارست شناسی، این غار جزو غارهای کارستی از نوع آناستوموتیک ( Anastomotic ) است. هیچ پدیده کارستی سطحی پیشرفته یا کاملاً مشخص در منطقه دیده نمی شود، ولی درون غار می توان پدیده های زیر سطحی متعددی را مشاهده کرد. خاستگاه غار علیصدر همدان هنوز به طور دقیق شناسایی نشده است، ولی احتمالاً پدیده انحلال تفریقی بین شیست های سخت و لایه های سنگ آهک انحلالپذیر نقش ویژه ای دارد. دوره تشکیل و تکوین پدیده کارست و غار علیصدر را می توان به 6 دوره مشخص تقسیم کرد. از نظر آبشناسی، معلوم شده است که مقادیر PH، اکسیژن محلول و دمای آب تا عمق 10 متری تغییرات زیادی نشان نمی دهد، در حالی که مقدار EC به طور نمایی با افزایش عمق، زیاد می شود.