عیسی غلامپور عزیزی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل
فاطمه احمدی - فارغ التحصیل دکتری دامپزشکی دانشگاه آزاد بابل
مصطفی کلانتری - دانشجو دکتری دامپزشکی دانشگاه آزاد بابل

آسپرزیلوس فلاووس طیف وسیعی از بیماری ها را در انسان ایجاد می کند، از واکنش های حساسیت بالا گرفته تا عفونت های تهاجمی. راه اصلی عفونت، استنشاق اسپورهای قارچی است. امروزه مصرف بیش ازحد داروهای ضد قارچی احتمال مسمومیت دارویی یا مقاومت دارویی را سبب شده است. استفاده از اسانس و عصاره های گیاهان دارویی به دلیل داشتن خواص دارویی، ضدقارچی، ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی در صنایع دارویی، غذایی و خوراک دام رو به پیشرفت است. خارخاسک دارای خواص متعددی از جمله خاصیت ضد میکروبی و ضد باکتریایی، پاکسازی رادیکال های آزاد و مهار پراکسیداسیون چربی است و از طریق مکانیسم های مختلف سلولی و مولکولی موجب خواص مختلف فارماکولوژیک و درمانی می شود. هدف از این مطالعه بررسی اثر مهاری عصاره های آبی، اتانولی و متانولی گیاه خارخاسک بر رشد قارچ آسپرژیلوس فلاووس با روش های دیسک، چاهک، حداقل غلظت مهارکنندگی رشد (MIC) و حداقل غلظت کشندگی قارچ (MFC) می باشد. در روش دیسک و چاهک هیچ گونه هاله عدم رشدی مشاهده نشد. میانگین مقدار عصاره های آبی، اتانولی و متانولی در روش MIC به ترتیب برابر با ۵۰۰۰۰، ۶۲۵۰ و ۶۲۵۰ میکروگرم بر میلی لیتر و در روش MFC به ترتیب برابر با صفر، ۱۲۵۰۰ و ۱۲۵۰۰ میکروگرم بر میلی لیتر بود. در روش های MIC و MFC تفاوت معناداری بین گروه های مختلف آبی و الکلی وجود دارد و عصاره های الکلی نتایج بهتری را نشان داده اند (P<۰.۰۵). بر اساس یافته های مطالعه حاضر عصاره های الکلی گیاه خارخاسک در شرایط آزمایشگاهی اثرات ضدقارچی مطلوبی در برابر آسپرزیلوس فلاووس نشان دادند.

گیاه خارخاسک، گیاهان دارویی، آسپرژیلوس فلاووس، فعالیت ضد قارچ