حسین عیسی زاده - دانشیار مهندسی شیمی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل
حسن امینی راد - استادیار گروه عمران - محیط زیست دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل
فرشاد گلبابایی کوتنائی - دانشجوی دکتری مهندسیمحیط زیست
غلامرضا درویشی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران- محیطزیست

فاضلاب های صنعتی اغلب شامل مقادیر قابل توجهی از فلزات سنگین می باشند که اگر بدون عملیات لازم تخلیه شوند، برای سلامت عموم و محیط خطرناک می باشد. کروم و مشتقات آن بعنوان یکی از این فلزات، به طور گسترده در بسیاری از صنایعی که با آبکاری، رنگرزی، نساجی و چرم سروکار دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. در صورت عدم تصفیه مناسب همراه پساب وارد محیط‌زیست شده و می‌تواند موجب آلودگی آب های سطحی و زیرزمینی شود. فرآیند جذب سطحی یکی از روش‌های مناسب برای جداسازی کروم از فاضلاب می باشد. در این تحقیق تاثیر جاذب های رزین کاتیونی نوع پیرولیت A-320 ،کربن فعال و آنتراسیت در جداسازی کروم از پساب بررسی شده است. جهت انجام آزمایشات از روش رآکتور اختلاط کامل (CMBR) برای جاذب‌های مختلف با شرایط برابر از نظر زمان تماس، میزان جاذب مصرفی، حجم پساب، pH و دما انجام شد. میزان غلظت کروم در پساب اصلی و نمونه‌های پس از جداسازی کروم توسط دستگاه جذب اتمی آنالیز گردیده است. در میان جاذب های استفاده شده، مبادله کننده کاتیونی پیرولیت، راندمان جداسازی 99.7 درصد و جاذب آنتراسیت راندمان حذف 33 درصد را نشان داده‌اند. بازیابی کروم از و هیدروکسید سدیم در شرایط مساوی استفاده شده است. در مرحله بازیابی کروم از جاذب ها، اسید کلریدریک عملکرد بهتری نسبت به هیدروکسید سدیم داشت. چنانچه اسید کلریدریک یک مولار استفاده شده برای مبادله کننده کاتیونی پیرولیت با 49.6 درصد و برای آنتراسیت با 5.3 درصد، به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار بازیابی را داشتند.

کروم، پیرولیت A-320، کربن فعال، آنتراسیت، جداسازی، بازیابی