احمد زمانی - دانشیار بخش زمین شناسی دانشگاه شیراز
محمد حسن پور صدقی - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی دانشگاه شیراز

مطالعات تئوری، آزمایش های تجربی و مشاهدات انجام شده، گویای آن است که توزیع زمانی و مکانی پیش لرزه ها و پس رزه های مرتبط با زمینلرزه اصلی در هر منطقه، از رفتار و الگوی خاصی تبعیت می کنند Mogi, 1985(؛Zamani, 1995). بدون شک وضعیت ژئومکانیکی و رفتار لرزه زمینساختی هر منطقه زمینلرزه خیز، در الگوی رخداد پیش لرزه ها و پس لرزه ها و ارتباط آنها با زمان و مکان رخداد زمینلرزه اصلی نقش مهم ایفا می کند استفاده از مدل های آماری کاربردی، می تواند برای مطالعه و شناخت الگوهای زمانی و مکانی پیش لرزه ها، بسیار مفید و مؤثر باشد. در این تحقیق، الگوی توزیع مکانی پیش لرزه ها و پس لرزه های چند زمینلرزه بزرگ در ایران مطالعه و بررسی شده و ضرایب سرایت (Contagious coefficients) هر منطقه زمینلرزه زده محاسبه و تعیین شده است. تعیین این ضرایب گاهی در پیش بینی مکان احتمالی رخداد زمینلرزه های اصلی در هر منطقه مؤثر و مفید است. با توجه به نتایج به دست آمده توزیع مکانی زمینلرزه ها کم و بیش به وسیله ی خوشه بندی مشخص می شود که به ظاهر این خوشه بندی، بازتاب کننده ی حالت فیزیکی پوسته و رفتار دینامیکی آن است. اگر این نتایج با وضعیت ساختاری و زمینساختی مناطق تلفیق شوند، اطلاعات بهتری در مورد ارتباط این خوشه ها و توزیع آماری پیش لرزه ها با زمینلرزه اصلی به دست می دهند.