ایمان غفاری - Health Services Management,Islamic Azad University,North Tehran Branch,Tehran,Iran
خلیل علی محمدزاده - Health Services Management Department,Islamic Azad University North Tehran Branch

زمینه و هدف: تعارض منافع می تواند یکی از ریشه های فسادهایی باشد که در ساختارحاکمیتی رخ می دهد که اگر به درستی شناخته و راهکارهای مناسب برای مدیریت و جلوگیری آن ارائه و اجرایی شود، احتمال بروز فساد کاهش می یابد. تعارض منافع در نظام سلامت چالشی جدی است که جنبه های مختلف آن باید مورد بررسی و شناسایی قرار گیرد. هدف از این مطالعه تاکید اهمیت و بیان عوامل زمینه ساز و چگونگی مدیریت تعارض منافع درمناصب حاکمیتی و مدیریتی نظام سلامت ایران است. روش: مطالعه از نوع مروری می باشد. به منظور گردآوری اطلاعات مورد نیاز از روش های کتابخانه ای و بررسی متون مرتبط با جستجوی اینترنتی فارسی و انگلیسی کلیدواژه های سلامت، تعارض منافع، (Health system)  و  (Conflict of interests) در موتور جستجوگر گوگل اسکالر وگوگل استفاده شد. مطالعات یافت شده در حدود ۶۹ مورد بودند که ۳۴ مورد مرتبط با پژوهش انتخاب شد. یافته ها: تعارض منافع زمانی وجود دارد که کارکنان به طور بالقوه می توانند از موقعیت خود سوء استفاده کنند؛ اما فساد زمانی اتفاق می افتد که کارکنان از موقعیت خود سوء استفاده کرده باشند. بنابراین وجود تعارض منافع همیشه به فساد منجر نمی شود، لکن، وقوع هر فسادی در بستر یک موقعیت تعارض منافع روی می دهد. بنابراین، لازمه پیشگیری و مبارزه با فساد، مدیریت تعارض منافع احتمالی خواهد بود. پیشرفت های کشور در جایی رخ داده که تعارض منافع نبوده و عقب ماندگی ها در جایی اتفاق افتاده که تعارض منافع آشکارا وجود داشته است. نتیجه گیری: لازمه پیشگیری و مبارزه با فساد، شناخت ریشه های فساد است. به همین دلیل شناخت تعارض منافع به عنوان مهم ترین ریشه وقوع فساد از اهمیت بسیاری برخوردار است. اصلاحات در نظام سلامت بدون توجه به بسترهای تعارض منافع موجود در آن میسر نخواهد شد. وجود فساد در نظام هایی چون تعیین تعرفه های درمانی، تعیین قیمت دارو، تخصیص ارز دارو و...همگی در بستر تعارض منافع شکل گرفته است. ریشه بسیاری از عقب ماندگی ها در کشور را می توان با حل مسئله تعارض منافع خشکاند. مسئله تعارض منافع در هر بخشی که باشد باید مدیریت شود؛ چرا که در غیر این صورت زمینه ساز فساد و هدر رفت منابع عمومی شده و مردم را نسبت به دولت و بخش عمومی بی اعتماد می کند.

Conflict of Interest, Delivery of Health Care, Health Planning, Health Policy, ارائه مراقبت های بهداشتی, برنامه ریزی بهداشتی, تضاد منافع, سیاست بهداشت