ندا طهمورثی - دانشجوی کارشناسی ارشد علم سنجی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران
علیرضا نوروزی - دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران
علی اکبر صبوری - استاد بیوفیزیک، موسسه بیوشیمی بیوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران

این پژوهش به بررسی رابطه بین ویژگی های کتابشناختی مقاله های پژوهشگران یک درصد برتر ایرانی (شامل اثرگذاری ضریب تاثیر مجله و نویسنده، طول مقاله (تعداد صفحه)، عنوان و چکیده، تعداد وابستگی سازمانی، منابع، نویسنده، کلیدواژههای نویسنده و کشور (بین المللی بودن مقاله)، بودجه پژوهانه و نوع دسترسی) با تعداد استناد در وب آو ساینس، خواندگی در مندلی و امتیاز توجه آلتمتریک آنها و نیز حضورشان در پروانه های ثبت اختراع بین المللی، انتشارات علمی پژوهشگران ایرانی نمایه شده در وب آو ساینس، منابع درسی موجود در شرح برنامه درسی رشته خود انجام شده است. به لحاظ هدف، پژوهش کاربردی و رویکرد آن علمسنجی است که با روش های تحلیل استنادی، آلتمتریکس و کتابسنجی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل ۱۲ پژوهشگر یک درصد برتر ایرانی موجود در فهرست منتشر شده در سامانه شاخص های اساسی علم زیر نظر پایگاه کلاریویت آنالیتیکس در سال ۲۰۲۰ است. یافته ها نشان داد که تعداد وابستگی سازمانی، تعداد نویسنده، تعداد منابع، طول کلمات عنوان و چکیده، شاخص هرش نویسندگان و ضریب تاثیر مجله بر تاثیر استنادی و اجتماعی و به همراه تعداد کلیدواژه های نویسنده و صفحات بر تعداد خواندگی اثرگذار بودند. به علاوه، مقاله های با میانگین شاخص هرش نویسنده بالاتر، بیشترین امتیاز توجه آلتمتریک و خواندگی و مقاله های با عناوین طولانی تر پایین ترین امتیاز توجه آلتمتریک را داشتند. همچنین، مقاله های اشتراکی حاصل همکاری علمی امتیاز توجه آلتمتریک و خواندگی بیشتری دریافت کرده اند. تاثیرگذاری استنادی، اجتماعی و تعداد خواندگی مقاله های فاقد حمایت پژوهانه از سوی سازمان یا نهادی خاص نیز بیشتر بوده است. بررسی درجه اصالت دانشگاهی پژوهشگران یک درصد برتر و همکارانشان نشان از تحرک علمی در رزومه شغلی و تحصیلی ایشان دارد. با وجود این، درجه اصالت دانشگاهی پژوهشگران یک درصد برتر رابطه معناداری با تاثیرگذاری استنادی و اجتماعی شان نداشت. از طرفی، ۵/۱ درصد بروندادهای پژوهشی پژوهشگران یک درصد برتر از سوی پروانه های ثبت اختراع استناد دریافت کرده اند که در این میان امید اخوان و نصرت الله دبیر وزیری بیشترین سهم را به خود اختصاص داده اند. این پژوهشگران تاثیرگذاری ملی قابل توجهی بر مبنای سنجه های حضور در بروندادهای پژوهشی ایرانی و نیز حضور در منابع شرح برنامه درسی نداشتند. اعمال کردن ویژگی های موثر بر تاثیر استنادی و اجتماعی مقاله، مطرح شده در پژوهش حاضر می تواند کمک کننده سایر پژوهشگران در افزایش اثربخشی بروندادهای پژوهشی شان باشد. همچنین، همبستگی ناچیز میان امتیاز توجه آلتمتریک و تعداد استناد نشان داد که سنجه های جایگزین تنها می توانند نقش مکملی برای سنجه های استنادی داشته باشند.

پژوهشگران یک درصد برتر ایرانی, ویژگیهای کتابشناختی مقاله, تاثیر استنادی, تاثیر اجتماعی, خواندگی در مندلی, اصالت دانشگاهی