علی دلشاد نوقابی - Faculty member, Master in Community Health Nursing, Faculty of Nursing and Midwifery, Gonabad University of Medical Sciences, Gonabad, Iran
طاهره بلوچی بیدختی - Faculty member, Master in Medical-Surgical Nursing, Faculty of Nursing and Midwifery, Gonabad University of Medical Sciences, Gonabad, Iran
محمود شمشیری - PhD candidate in Nursing, Faculty of Nursing and Midwifery, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
حبیب شارعی نیا - MS Student in Nursing, Faculty of Nursing and Midwifery, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran )Corresponding aauthor .( Tel:۰۹۱۵۳۳۸۰۰۲۰ Email: shareinia.msn@gmail.com
رضا راد منش - BS in Nursing, ۱۵th Khordad Hospital, Gonabad University of Medical Sciences, Gonabad, Iran

. چکیده زمینه و هدف: شیوع بیماری های مختلف در سالمندان موجب افزایش مصرف دارو شده که این تعدد دارویی به همراه تغییرات فیزیولوژیک وابسته به سن، سالمندان را در معرض خطر عوارض جانبی متعدد قرار می دهد. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت تعدد دارویی (مصرف همزمان ۴ قلم دارو و یا بیشتر در شبانه روز) و عوامل مرتبط با آن در سالمندان شهرستان گناباد در سال ۱۳۹۰ انجام شده است. روش بررسی : در این مطالعه توصیفی- مقطعی، ۳۲۳ نفر از سالمندان شهرستان گناباد به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته شامل ۳۰ سوال در سه بخش ویژگی های دموگرافیک، الگوی مصرف دارو و عوامل موثر بر الگوی مصرف دارو بود. روایی پرسشنامه با روش اعتبار محتوا و پایایی آن با استفاده از روش پایایی همسانی درونی تعیین شد (ضریب آلفای کرانباخ= ۷۲/۰). داده ها از طریق مصاحبه درب منزل سالمندان جمع آوری و توسط پژوهشگر وارد پرسشنامه شدند و سپس با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی ۱۹ و به وسیله آمار توصیفی، آزمون کای اسکوئر و آنالیز واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: بالغ بر ۱/۷۲ درصد سالمندان مورد مطالعه دارو مصرف می کردند. میانگین تعداد مصرف دارو۳/۰±۰۶/۴ قلم در شبانه روز بود. وضعیت تعدد دارویی در ۶/۵۶ درصد موارد وجود داشت. ارتباط معنی داری بین وضعیت تعدد دارویی با جنس (۰۰۰۱/۰>P)، شغل (۰۰۴/۰=P) و پیروی از دستورات دارویی (۰۱۷/۰=P) وجود داشت. نتیجه گیری کلی: بر اساس یافته ها تعدد دارویی یک مشکل شایع در سالمندان می باشد؛ لذا پرستاران با آموزش در مورد مصرف داروها به سالمندان و یا مراقبین آن ها می توانند نقش مهمی در پیشگیری از خطرات تعدد دارویی ایفا نمایند.

Polypharmacy, Elders, Drug use pattern, تعدد دارویی, سالمندان, الگوی مصرف دارو