سید حسین رسولی - دانشجوی دکتری حقوق بین الملل دانشگاه علوم اسلامی رضوی
مجتبی افشار - دانش آموخته دکتری حقوق بین الملل و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی

حقوق بشردوستانه ابزاری مناسب جهت کاهش آسیب و خسارات ناشی از مخاصمات مسلحانه است. با شروع جنگ، حقوق زمان صلح رنگ باخته و حقوق بشردوستانه بر روابط میان کشورهای متخاصم حاکم می گردد. سوال اساسی درباره قابلیت استمرار و اعمال حقوق بشردوستانه نسبت به افراد نظامی و غیر نظامی بعد از پایان مخاصمات مسلحانه است. با تمام اقداماتی که در حمایت از اشخاص در نظام حقوق بشردوستانه صورت گرفته است، این تلاش ها کامل نبوده و به آلامی که پس از پایان جنگ ها بر جای می ماند، توجه کافی نشده است و غرض تدوین کنندگان اسناد بشردوستانه، آنچنان که باید، حاصل نشده است؛ منتهی با توجه به اینکه هدف از وضع قواعد حقوق بشردوستانه، رفع و محدود کردن اثرات ناگوار و زیانبار مخاصمات مسلحانه بوده و در صدد حمایت از افراد و اموالی است که در معرض تاثیرات جنگ می باشند، بی تردید این اثرات ناگوار و زیان بار پس از پایان منازعه فعال استمرار دارد. از این رو با تحقیق در اسناد و عرف بین المللی و توجه به اهداف معاهدات حقوق بشردوستانه می توان دریافت که این قوانین بعد از مخاصمات مسلحانه فعال نیز امتداد داشته و تحت پوشش حقوق بشردوستانه بین المللی خواهد بود.

حقوق بشردوستانه بین المللی، مخاصمات مسلحانه، حق پس از جنگ