لیدا ورمزیار - MSc. Department of the Environment, College of Basic Sciences, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Iran
سهیل سبحان اردکانی - Ph.D. Associate Professor, Department of the Environment, College of Basic Sciences, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Iran

زمینه و هدف: با توجه به احتمال وجود برخی فلزات سمی در ادویه­جات، این پژوهش با هدف تعیین مخاطره غیرسرطانی پودر کاری، زردچوبه و هل فله ای و بسته بندی شده مصرفی شهر همدان بر اساس قابلیت خطرآفرینی سرب و کادمیوم در سال ۱۳۹۴ انجام یافت. روش کار: در این مطالعه توصیفی، ۹ نمونه از ادویه­جات فله­ای و ۹ نمونه از ادویه­جات بسته­بندی تهیه شد. پس از آماده­سازی نمونه­ها به روش هضم اسیدی در آزمایشگاه، محتوی عناصر مورد مطالعه توسط دستگاه جذب اتمی در سه تکرار خوانده شد. پردازش آماری نتایج نیز با استفاده از آزمون های شاپیرو-ویلک، تی تک نمونه­ای، تحلیل واریانس یک­طرفه، تی مستقل و همبستگی پیرسون و توسط نرم­افزار SPSS انجام یافت. نتایج: بیشینه میانگین غلظت عناصر سرب و کادمیوم بر حسب میلی گرم در کیلوگرم به­ترتیب برابر با ۹۵/۰±۴۸/۵ و ۲۰/۰±۱۳/۰ و میانگین غلظت عنصر سرب در نمونه های زردچوبه بزرگ تر از رهنمود­  WHO بود. از طرفی شاخص سلامت  (Health Index) سرب با میانگین ۱-۱۰×۵۱/۱ و ۲-۱۰×۲۵/۳ و کادمیوم با میانگین ۲-۱۰×۰۴/۱ و ۳-۱۰×۲۲/۲ به ترتیب برای کودکان و بزرگ­سالان، کوچک­تر از یک و کم تر از آستانه خطر بود. نتیجه­گیری: نتایج محاسبه شاخص HI نشان داد که مصرف ادویه­جات مورد مطالعه برای مصرف­کنندگان فاقد مخاطره است، ولی با توجه به تجاوز میانگین غلظت عنصر سرب در نمونه های زردچوبه از حد استاندارد، و ویژگی های تجزیه­ناپذیری و تجمع­زیستی فلزات سنگین، در صورت عدم کنترل مصرف ادویه­جات، ابتلای مصرف­کنندگان به مشکلات بهداشتی در طولانی­مدت دور از انتظار نخواهد بود. لذا بررسی کیفی ادویه­جات در بازار مصرف کشور به منظور حفظ سلامت مصرف کنندگان ضروری است.

Food Safety, Spices, Heavy Metals, Health Risk, Non-Carcinogenic, ایمنی غذایی, ادویه جات, فلزات سنگین, مخاطره سلامت, غیرسرطان زا