هدی رادمنش - M.Sc Student of Animal Physiology, Department of Biology, Mashhad Branch, Islamic Azad University, Mashhad, Iran.
مریم طهرانی پور - Associate Professor, Department of Biology, Mashhad Branch, Islamic Azad University, Mashhad, Iran.
آمنه سازگارنیا - Professor, Department of Medical Physics, School of Medicine, Medical Physics Research Center, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran.

زمینه و هدف: سرطان می تواند به قسمت های دورتری از بدن از طریق سیستم لنفاتیک یا جریان خون گسترش یابد. آنژیوژنز یک گام اساسی در انتقال تومور ها از حالت خفته به بدخیم است. گیاه مریم گلی آذربایجانی متعلق به خانواده نعنا است. گونه های Salvia در طب سنتی ایران علیه عفونت های مختلف، درمان بیماری های التهابی و سرطان به کار رفته است. این مطالعه به منظور تعیین اثر عصاره آبی برگ گیاه مریم گلی (Salvia atropatana) روی مدل تومور زیرجلدی کارسینومای کولون CT۲۶ موش نر نژاد BALB/c انجام شد. روش بررسی: این مطالعه تجربی روی ۱۸ سر موش نر نژاد BALB/c انجام شد. به منظور القای کارسینومای کولون سلول های CT۲۶ به صورت زیرجلدی در ناحیه لومبار راست موش ها تزریق شد. زمانی که اندازه تومور به ۵۰±۳۵۰ میلی مترمکعب رسید؛ ۱۸ سر موش به طور تصادفی به ۳ گروه ۶ تایی (یک گروه کنترل و دو گروه تیمار) تقسیم شدند. برای گروه کنترل تیماری صورت نگرفت. به گروه های تیمار اول و دوم به ترتیب روزانه ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرم بر کیلو گرم وزن بدن عصاره آبی گیاه مریم گلی آذربایجانی به مدت ۱۴ روز تزریق شد. برای پیگیری اثرات درمانی، پارامترهای میزان توقف در رشد تومور، تغییرات حجم نسبی و زمان دوبرابر شدن حجم تومورها ارزیابی گردید. پس از قربانی شدن حیوانات در پایان روز چهاردهم، تومورها برای ارزیابی بافت شناسی اتوپسی شدند. یافته ها: حجم نسبی تومور در گروه تیمار اول ۱۴.۷±۲۱۶.۳ ، تیمار دوم ۷.۵±۱۷۴.۹ در مقایسه با گروه کنترل ۵.۲±۳۲۲.۵ کاهش آماری معنی داری یافت (P<۰.۰۵). کاهش آماری معنی داری در میانگین دانسیته تعداد عروق در واحد سطح در دو گروه تیمار نسبت به نسبت به گروه کنترل مشاهده شد (P<۰.۰۵). همچنین نتایج هیستولوژیک کاهش تراکم سلول ها و مقاطع عروق در دو گروه تیمار را نسبت به گروه کنترل نشان داد. نتیجه گیری: عصاره های آبی گیاه مریم گلی آذربایجانی در دوزهای ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرم بر کیلو گرم وزن بدن فعالیت آنتی آنژیوژنز و اثرات مهارکنندگی قابل توجهی علیه رشد سلول های کارسینومای کولون رده CT۲۶ نشان دادند.

Salvia atropatana, Cells CT۲۶, Angiogenesis, Tumor Growth, Aqueous Extract, مریم گلی, سلول های CT۲۶, آنژیوژنز, رشد تومور, عصاره آبی