توراندخت بلوچ نژاد مجرد - Professor, Department of Physiology, School of Medicine, Iran University of Medical Sciences,Tehran, Iran
مهرداد روغنی - Professor, Neurophysiology Research Center, Shahed University,Tehran, Iran

زمینه و هدف:صرع لوب گیجگاهی شایع ترین نوع صرع در انسان است. بیماران مبتلا به این نوع صرع از تشنجات غیرقابل کنترل و اختلال در حافظه رنج می برند. این مطالعه برای ارزیابی اثر تجویز کوآنزیم Q۱۰ بر تشنج، حافظه فضایی کوتاه مدت و برخی از شاخص های استرس اکسیداتیو هیپوکامپ در صرع القا شده به وسیله اسیدکاینیک در موش صحرایی انجام شد. روش بررسی : در این مطالعه تجربی ۴۸ سر موش صحرایی نر به شش گروه شم، گروه شم تحت تیمار با کوآنزیم Q۱۰ ۱۰ mg/kg/bw، گروه دریافت کننده اسید کاینیک و گروه های دریافت کننده اسید کاینیک تحت تیمار با کوآنزیم Q۱۰ شامل ۲, ۵ , ۱۰ mg/kg/bw تقسیم شدند. کوآنزیم Q۱۰ به صورت داخل صفاقی و روزانه از یک هفته قبل از تزریق داخل هیپوکامپی اسید کاینیک (µg ۴) تجویز شد. رفتار تشنجی موش های صحرایی براساس تقسیم بندی Racine و حافظه فضایی کوتاه مدت با استفاده از درصدر فتار تناوبی در ماز Y تعیین گردید. همچنین میزان مالون دی آلدئید، نیتریت و سوپراکسید دیسموتاز در هیپوکامپ نیز اندازه گیری شد. یافته ها :موش های دریافت کننده اسیدکاینیک تشنجات خودبخودی حاد و مزمن نشان دادند. به علاوه تجویز اسیدکاینیک موجب کاهش درصد رفتار تناوبی (ورودهای موفق و پشت سرهم یا سریالی به داخل تمام بازوها در مجموعه های سه تایی)، افزایش سطح مالون دی الدئید، نیتریت و کاهش فعالیت سوپراکسید دیسموتاز در موش های دریافت کننده اسیدکاینیک در مقایسه با گروه شم شد (P<۰.۰۵). پیش درمان موش های دریافت کننده اسیدکاینیک با کوآنزیم Q۱۰ ، شدت وقوع تشنجات خودبخودی را در آنها کاهش داد (P<۰.۰۵). همچنین کوآنزیم Q۱۰ موجب افزایش درصد رفتار تناوب، کاهش میزان مالون دی الدئید و نیتریت شد (P<۰.۰۵)؛ ولی در میزان فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز اثر معنی داری نداشت. نتیجه گیری : به نظر می رسد پیش درمان حیوانات دریافت کننده اسیدکاینیک با کوآنزیم Q۱۰ علاوه بر کاهش وقوع تشنجات موجب بهبود حافظه فضایی کوتاه مدت و برخی از شاخص های استرس اکسیداتیو در هیپوکامپ موش صحرایی می شود.

CoQ۱۰, Kainic acid, Temporal lobe epilepsy, Y maze, Malondialdehyde, Seizure, Rat, کوآنزیم Q۱۰, اسیدکاینیک, صرع لوب گیجگاهی, ماز Y, مالون دی الدئید, تشنج