اسماعیل نجفی - Assistant Professor, Department of Geomorphology, School of Earth Sciences, Damghan University, Damghan,

زمینه و هدف: زلزله به عنوان یکی از مهم ترین مخاطرات محیطی در شهرها، سالانه خسارات مالی و جانی فراوانی به بار می آورد و یکی از ضروری ترین اقدامات در این زمینه، بکارگیری اصول مدیریت بحران است. از جمله مهم ترین نیازهای اساسی آسیب دیدگان ناشی از مخاطرات طبیعی، داشتن یک سرپناه ایمن است. روش: نوع پژوهش، کاربردی و رویکرد انجام آن توصیفی-تحلیلی است. براساس معیارهای موثر در امر مکان یابی بهینه اسکان اضطراری و موقت، از ۱۹ لایه ی شهر دامغان استفاده شد و سپس نقشه پهنه های مناسب جهت اسکان اضطراری و موقت با استفاده از مدل Fuzzy و نرم افزار Arc GIS تهیه شد. یافته ها: نتایج به دست آمده بیانگر آن است که در مجموع از کل شهر دامغان، بخش های‎ واقع در محدوده های پارک دانشجو و پارک جنگلی، محله امام، محله بهارستان، مصلی (در حال ساخت)، شهرک گلستان و مسکن مهر، دانشگاه علوم پایه دامغان، میدان های امام حسین (ع)، ۱۵ خرداد، دانشجو و سعدی دارای اولویت بالاتری برای مکان یابی اسکان اضطراری و موقت بعد از زلزله احتمالی برخوردار هستند که نیازمند توجه شایسته سازمان ها و ادارات (شهرداری، فرمانداری، هلال احمر) در زمینه تامین و تجهیز زیرساخت ها، فراهم سازی وسایل، اداوات و اقلام مورد نیاز(درمانی، مواد غذایی، منابع آب و انرژی) در مواجه با رخداد زلزله احتمالی در شهر دامغان در کنار آموزش همگانی شهروندان و مشارکت آن ها است. قابل ذکر است که مابقی پهنه شهری موجود دامغان که حدود ۷۰درصد مساحت شهری نیازمند توجه جدی در زمینه مدیریت بحران ناشی از زلزله احتمالی است و در زمینه اسکان اضطراری و موقت مناسب نیستند. نتیجه گیری: راهبرد اصلی مدیریت بحران برای کاهش اثرات زیان بار پس از وقوع زلزله، احداث پایگاه های اسکان اضطراری و موقت برای زلزله زدگان است.بنابراین در برنامه ریزی کاربری شهری در شهرهایی همچون دامغان، باید به مکان یابی کاربری ‍ های مناسب با خطر زلزله همچون مراکز و پایگاه های امداد و نجات و سوله های بحران متناسب با تعداد جمعیت و سایر شرایط جغرافیایی و اقلیمی ( وضعیت جوی و باد ) اقدام نمود.

Earthquake, Emergency and temporary housing, Locating, Fuzzy model, Damghan city., زلزله, اسکان اضطراری و موقت, مکان یابی, مدل فازی, شهر دامغان