کمال امیدوار - استاد اقلیم شناسی ، گروه جغرافیا دانشگاه یزد
صفورا ایزدیان - کارشناسی ارشد اقلیم شناسی ، دانشگاه یزد،
فاطمه شکیبا - کارشناسی ارشد اقلیم شناسی دانشگاه یزد

ذرات گرد و غبار در اتمسفر، از نواحی خشک و نیمه خشک دنیا منشا می گیرند. پژوهش حاضر به منظور بررسی سینوپتیک طوفان سرخ در تاریخ ۲۱ -۲۰ اسفند ماه ۱۴۰۰ هجری شمسی مصادف با ۱۲ -۱۱ مارس ۲۰۲۲ میلادی که در استانهای اصفهان و یزد به وقوع پیوسته و به علت کاهش دید افقی مسبب خسارات و مسدود شدن خطوط ارتباطی شرق استان اصفهان و یزد گردیده، انجام شده است . جهت تحلیل وقوع طوفان از دادههای پایگاه زمینی (ایستگاههای سینوپتیک خوروبیابانک ، نائین ، چوپانان، مهریز، یزد و میبد) و سطوح فوقانی جو در ترازهای ۸۵۰ و ۵۰۰ هکتوپاسکال با تکیه بر رویکرد محیطی به گردشی که از سایت های مربوطه اخذ گردیده، استفاده شده است . جهت آشکارسازی گرد و غبار منطقه مورد مطالعه از تصاویر ماهوارهای سنجندهی MODIS استفاده شده و پردازشهای لازم در نرمافزارهای تخصصی ENVI, ARCMAP اعمال شد. نتایج حاکی از آن است که تلفیق دو چرخند مدیترانه ای در غرب ایران و سودانی واقع در شاخ آفریقا و عربستان سعودی ، وجود ناوهی عمیق در ترازهای ۸۵۰ و ۵۰۰ هکتوپاسکال، شرایط چرخندگی شدید در ناوه و هماهنگ شدن آن با کم فشار سطح زمین ، نبود رطوبت کافی و بارش و خشک بودن منطقه سبب ایجاد بادهای شدید و طوفان گرد و غبار بر روی منطقه مورد نظر گردیده است . نقشه های بارزسازی آئروسل به وضوح، میزان تراکم ذرات گرد و غبار را نشان می دهند. بیشترین میزان تراکم ذرات گرد و غبار در روز ۲۰ اسفندماه (۱۱ مارس) مشاهده می شود که در واقع اوج طوفان مذکور می باشد.

طوفان، آئروسل ، سنجندهی MODIS، همدید