الهام زادباقرصیقلانی - دانشجوی دکتری معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
سعید یعقوب زاده - کارشناس پژوهشی، اداره کل منابع طبیعی و آبخیرداری استان اصفهان، ایران

در دنیای مدرن امروزی قسمت بزرگی از اماکن مسکونی را آپارتمان ها و مجتمع های بزرگ تشکیل می دهند که عمدتا فضایی برای بازی و حضور آزادانه کودک در آنان طراحی نشده است. در حالی‎که بازی مهمترین عامل در شکل گیری شخصیت و سرزندگی کودکان است چرا که حرکت یک کودک سرچشمه و بنیان رشد او در همه ابعاد وجودی اش است. یک کودک به منظور تکمیل فرایند رشد خود نیازمند شناخت نیازهای روحی و جسمی، پتانسیل ها و توانایی های درونی خود است. در این مطالعه با توجه به بررسی مطالعات پیشین، نقش فضای باز بر کودکان به تفضیل مورد بررسی و بحث قرار گرفته است. در مجموع مطالعات نقش مهم بازی در زندگی حال و آینده کودک و برتری قابل‎توجه بازی کودکان در فضاهای باز و کنترل شده نسبت به فضاهای بسته در ایجاد شرایط مناسب روحی و روانی برای کودک به دست آمده است. همچنین به جرات می توان گفت که حیاط در خانه های مسکونی مهمترین فضا در آسایش روانی و فیزیکی کودکان است و حذف آن در بلندمدت منجر به مشکلات جسمی، روحی و روانی آنان خواهد شد. با این توصیف این تحقیق با هدف بررسی و شناخت ویژگی های موثر فضای باز مناسب بازی کودک در مجموعه های مسکونی به‎منظور ارتقای وضعیت روحی و روانی آنان انجام گرفته است. در پایان، زیر مجموعه های فضای باز و بازی کودکان شامل مسیرهای دسترسی، چیدمان، عوامل بصری، هندسه شناسایی شدند. همچنین در مبحث توانمندی کودکان، عوامل پایین دستی شامل قدرت تفکر و حل مسئله، خود مراقبتی، ذهن آگاهی، تنظیم هیجان، یادگیری، تصمیم گیری، انعطاف‎پذیری جهت بررسی بیشتر، به‎دست آمدند.

کودک، آپارتمان، مجتمع های مسکونی، فضای باز، توانمندی