سید محمد حجتی - Prof., Dept. of Forest Science and Engineering, Faculty of Natural Resources, Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources, I. R. Iran
مریم اسدیان - Ph.D in Forest Science and Engineering, Faculty of Natural Resources, Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources, I. R. Iran
محسن محمدزاده - Prof., Dept. of Applied Statistics, Faculty of Mathematical Science, Tehran University of Tarbiat Modares, I. R. Iran
مهدی نادی - Assistant Prof., Dept. of water engineering, Faculty of Agricultural engineering, Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources, I. R. Iran

در این پژوهش اثر تغییر کاربری زمین بر شاخص کیفیت خاک در منطقه الندان-ساری با پنج نوع کاربری متفاوت جنگل خالص راش، جنگل غیرتولیدی، جنگلکاری ون، جنگلکاری کاج سیاه و زمین کشاورزی بررسی شد. بدین منظور نمونه برداری خاک از عمق ۱۰-۰ سانتی متری و با در نظر گرفتن تعداد شش قطعه نمونه انجام گرفت. قطعه نمونه ها به ابعاد ۲۰×۲۰ متر در هر کاربری به صورت تصادفی سیستماتیک و با استفاده از شبکه آماربرداری به ابعاد ۱۰۰×۵۰ متر انتخاب شده بودند. بعد از اندازه گیری مشخصه های مختلف فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک برای محاسبه شاخص کیفیت خاک، مشخصه هایی چون ظرفیت زراعی، چگالی ظاهری، میانگین هندسی قطر خاکدانه، کلسیم، منیزیم و فسفر قابل جذب، نیتروژن کل، آمونیوم، زی توده میکروبی نیتروژن و آنزیم های اوره آز، اسید فسفاتاز و اینورتاز، با استفاده از روش تجزیه مولفه های اصلی به عنوان مجموعه حداقل داده ها انتخاب شد. در این تحقیق برای ارزیابی کیفیت خاک از دو شاخص تجمعی و وزنی استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که جنگلکاری ون بیشترین (۷۶/۰ و ۲۵/۰) و جنگلکاری کاج سیاه (۵۸/۰ و ۱۶/۰) و زمین کشاورزی (۵۴/۰ و ۱۵/۰) کمترین میزان هر دو نوع شاخص تجمعی و وزنی کیفیت خاک (به ترتیب) را دارند. کیفیت خاک در شاخص وزنی در جنگلکاری ون به طور ویژه ای متفاوت با جنگلکاری کاج سیاه و زمین کشاورزی بود. احیای جنگل های غیرتولیدی با استفاده از گونه سوزنی برگی که سبب کاهش کیفیت خاک نظیر وضعیت خاک در زمین کشاورزی شده است توصیه نمی شود.

Plantation, Forest soil, Additive index, Weighted index, Minimum Data Set