سعید کریمی - ;کارشناسی ارشد کارگردانی، پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران، دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی
مهدی سلطانی سروستانی - استادیار دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
بهروز محمودی بختیاری - دانشیار/پردیس هنرهای زیبا، دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی

در این پژوهش، بر اساس نظریات برخی از جامعه­شناسان حوزه جنسیت به بررسی ویژگی­های هژمونیک مردانه در برخی از شخصیت­های مرد محوری نمایشنامه­های ایبسن بر اساس سیر تاریخی نگارش نمایشنامه­ها می­پردازیم. به همین منظور، پرسش­های اصلی این پژوهش در راستای تعیین میزان ویژگی­های مردانگی هژمونیک، مربوط به شخصیت­های مرد محوری، در گزیده­ای از آثار ایبسن از نمایشنامه براند (۱۸۶۶) تا نمایشنامه وقتی ما مرده­ها برخیزیم (۱۸۹۹) و شناسایی و بررسی هژمونیک­ترین آن­ها، مطرح شده­اند. برای رسیدن به پاسخ این پرسش­ها، ابتدا با استفاده از تعریف چند تن از جامعه­شناسان حوزه جنسیت از مردانگی هژمونیک و با توجه به الگوهای غالب مردانگی قرن نوزدهم قرنی که ایبسن نمایشنامه­هایش را نوشته است ویژگی­های مردانگی هژمونیک در این قرن مشخص شد. سپس با استفاده از روش تحلیل محتوای مقوله­ای، این ویژگی­ها به عنوان متغیر و شخصیت­های مورد نظر به عنوان واحد تحلیل در نظر گرفته شد. با شمارش تکرار این متغیرها از طریق رفتار، گفتار و رخداد نمایشی، میزان ویژگی­های مردانگی هژمونیک برای هر کدام از شخصیت­ها، تعیین و با مقایسه داده­های به دست آمده، هژمونیک­ترین آن­ها مشخص شدند. یکی از نتایج بدست آمده تفاوت چشمگیر در مقدار ویژگی­های مردانگی شخصیت­های مورد بررسی و همچنین وجود دوگانگی در نگرش ایبسن، در راستای نکوهش و یا ستایش مردانگی هژمونیک بود.

"ایبسن, مردانگی, زنانگی, مردانگی هژمونیک, کانل