انجام طرح­های تقسیمات سیاسی در کشور و اجرای برنامه­های رشد و توسعه­ی محلی  (برنامه­ریزی شهری) و ناحیه­ای موجب تحولات ساختاری بویژه در شهرها شده است. طرح تقسیم استان خراسان درسال۱۳۸۳ به سه استان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی موجب تحول و تغییراتی درفضای شهری و ناحیه­ای شده است که انعکاس بخشی از آن را می­توان در تغییرات قیمت زمین و مسکن در شهرها بویژه مرکز استان یا مرکز ناحیه­ای یافت.این مقاله با روش تحقیق تحلیلی و میدانی با استفاده از فرمول ارزش اضافی، تغییرات قیمت زمین و مسکن را درشهربجنورد به عنوان مرکزاستان خراسان شمالی در نتیجه­ی ارتقایابی از مرکزیت شهری به ناحیه­ای و تغییرات ساختاری ناشی از رویکرد سیاسی دولت، شناخته است. همچنین دراین تحقیق میدانی جهت تعیین قیمت زمین و مسکن در سال­های معین قبل (۱۳۷۹) و بعد از تقسیم خراسان (۱۳۸۶) داده­ها از بنگاه­های املاک و مسکن شهربجنورد به طورتصادفی با توجه به بافت،کالبد، حاشیه­نشینی، مهاجر بودن و...در مناطق هفت­گانه­ی فرضی به دست آمده است. نتایج تحقیق که به کمک جداول، نمودار و نقشه با استفاده از GIS ارایه شده است، نشان می­دهد تغییرات قیمت زمین و مسکن در مناطق شهری بجنورد چشمگیر است. در بررسی تطبیقی قبل از مرکز استان شدن و بعد از ارتقایابی در ارزش زمین ۶۱ برابر و در خرید مسکن ۵ برابر افزایش بوده است. نیز این روند به تحولات ساختاری رشد عمودی شهر و تغییر الگوی رشد منجرشده است.

دولت, رویکردسیاسی, ارتقایابی, مرکزیت ناحیه ای, ساختار, زمین و مسکن, ارزش اضافی