ناصر میران - دانشگاه ارومیه
میرحسن رسولی صدقیانی - دانشگاه ارومیه
ولی فیضی اصل - موسسه تحقیقات دیم کشور
ابراهیم سپهر - دانشگاه ارومیه
مهدی رحمتی - دانشگاه مراغه
سلمان میرزایی - سایر

پایش سریع و غیر مخرب نیتروژن آسمانه گیاهی در محصولات زراعی به ویژه گیاه گندم برای مدیریت دقیق نیتروژن بسیار حائز اهمیت است. آنالیز­های شیمیایی رایج برای تعیین وضعیت عناصر غذایی گیاهان معمولا استفاده از روش­های آزمایشگاهی می­باشد. این روش­ها اغلب زمان­بر، پرهزینه همراه با تخریب بافت­های گیاهی می­باشند. لذا بررسی و به کارگیری روش­های سریع و کم هزینه می­تواند به مدیریت هر چه بهتر مزارع کمک نماید. در این راستا، هدف از این پژوهش ارزیابی کارایی تصاویر سنجنده ETM+ در تعیین مقدار نیتروژن آسمانه گیاهی بود. به همین منظور، در ۴۵ مزرعه از مزارع گندم دیم شمالغرب ایران، همبستگی بین داده­های انعکاسی به دست آمده از باندهای تصاویر ماهواره­ لندست ۷ و مقدار نیتروژن اندازه­گیری شده در آزمایشگاه به دست آمد. بالاترین و پایین ترین مقدار نیتروژن آسمانه گیاهی اندازه­گیری شده در منطقه مورد مطالعه بترتیب ۶/۱ و ۷۹/۰ درصد و میانگین آن ۱۱/۱ درصد بود و همبستگی نسبتا بالایی بین باندهای مختلف تصویر سنجنده ETM+ بجز باند ۴ و مقدار نیتروژن آسمانه گیاهی وجود داشت. با توجه به همبستگی بالای بین داده­های انعکاسی باندهای مختلف (از ۸۱۶/۰ تا ۸۴۱/۰) و به منظور کاهش حجم و تکرار محاسبات تجزیه به مولفه­های اصلی بین داده­های باندهای مختلف تصویر ETM+ انجام گرفت. در نهایت رابطه رگرسیونی بین مولفه اصلی اول استاندارد شده (ZPC۱) و میزان نیتروژن آسمانه گیاهی ایجاد شد. نتایج نشان داد که رابطه رگرسیونی قوی و معنی­داری  بین مقدار نیتروژن آسمانه گیاهی و مولفه ZPC۱ با ۷۱/۰  R۲= وجود دارد. با توجه به دقت کافی مدل رگرسیونی ایجاد شده، می­توان نتیجه­گیری کرد که از داده­های سنجش از دور می­توان برای مدیریت و پایش دقیق­تر وضعیت نیتروژن مزارع گندم دیم کشور استفاده کرد.

سنجش از دور, مولفه اصلی اول, نیتروژن