ایمان نیک روش - دانشگاه شهید چمران اهواز
سعید برومند نسب - استاد گروه آبیاری وزهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز.
عبدعلی ناصری - دانشگاه شهید چمران اهواز
امیر سلطانی محمدی - دانشگاه شهید چمران اهواز

بیوچار و هیدروچار به عنوان مواد پایدار و غنی از کربن شناخته می شوند. این مواد دارای ساختار بسیار متخلخل و سطح بزرگ واکنش پذیر می باشند که بسته به نوع ماده اولیه مورد استفاده و دمای فرآیند متفاوت است. استفاده از این مواد برای تحقق اهداف کشاورزی در بهبود طیف وسیعی از خصوصیات خاک، از جمله اثر آهک، ظرفیت نگهداشت آب و حفظ مواد مغذی توصیه می شود. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر کاربرد بیوچار کاه گندم (BW) و هیدروچار کاه گندم (HW) بر خواص فیزیکی خاک شامل منحنی رطوبتی، وزن مخصوص ظاهری و تخلخل کل می باشد. تیمارهای آزمایش در این پژوهش شامل سه سطح بیوچار و هیدروچار کاه گندم (۲= HW۲و BW۲، ۵= HW۵و BW۵، ۱۰= HW۱۰و HW۱۰ گرم بر کیلوگرم خاک) در سه تکرار می باشد. این تیمارها با اختصاص سه عدد لایسیمتر به عنوان تیمار شاهد در مجموع در ۲۱ عدد لایسیمتر با بافت خاک لوم- شنی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی اعمال شدند. نتایج مقایسه میانگین های وزن مخصوص ظاهری نشان داد افزودن تیمارهای HW۲، HW۵، HW۱۰، BW۲، BW۵ و BW۱۰ به خاک نسبت به تیمار شاهد باعث کاهش وزن مخصوص ظاهری خاک به ترتیب به مقدار ۹۷/۸، ۷۲/۱۱، ۱۷/۱۵، ۵۹/۷، ۳۴/۱۰ و ۱۰/۱۳ درصد شده است. همچنین نتایج حاکی از آن بود که تیمارهای HW۲، HW۵ و HW۱۰ نسبت به تیمارهای BW۲، BW۵ و BW۱۰ باعث کاهش بیشتر وزن مخصوص ظاهری خاک به ترتیب به مقدار ۱۸/۱۸، ۳۵/۱۳ و ۸۰/۱۵ درصد شده است. نتایج مقایسه میانگین های تخلخل کل نشان داد افزودن تیمارهای HW۲، HW۵، HW۱۰، BW۲، BW۵ و BW۱۰ به خاک نسبت به تیمار شاهد باعث افزایش تخلخل کل خاک به ترتیب به مقدار ۷۸/۸، ۸۴/۱۱، ۷۷/۱۵، ۴۸/۶، ۷۵/۹ و ۲۲/۱۳ درصد شده است. نتایج نشان داد درصد رطوبت قابل دسترس خاک برای تیمارهای HW۲، HW۵، HW۱۰، BW۲، BW۵ و BW۱۰ نسبت به تیمار شاهد به ترتیب ۱۱/۲۴، ۶۱/۴۳، ۸۸/۷۸، ۳۴/۱۶، ۳۰/۳۴ و ۷۴/۶۹ درصد افزایش یافت. به طور کلی نتایج بیانگر اثرات موثر کاربرد بیوچار و هیدروچار کاه گندم بر بهبود خصوصیات فیزیکی خاک با بافت نسبتا سبک می باشند.

بیوچار, ماده آلی, منحنی رطوبتی خاک, هیدروچار