علیرضا واعظی - استادیار، دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
ساناز توحیدلو - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان

تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر پلی­اکریل­آمید (PAM) بر برخی ویژگی­های فیزیکی خاک و جوانه­زنی گندم در خاک مارنی انجام گرفت. محلول پلی­اکریل­آمید در چهار سطح (تیمار) شامل صفر، ۳۳/۳۳، ۶۶/۶۶ و ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار با چهار تکرار به سطح ۱۶ جعبه خاک با ابعاد ۳۰ در ۵۰ سانتی­متر و عمق ۲۵ سانتی­متر پاشیده شد. پس از کاشت بذرها در عمق ۲ سانتی­متری و فواصل ۵ سانتی­متر، جعبه­ها تحت چهار رخداد باران شبیه­سازی شده با شدت ۴۰ میلی­متر بر ساعت قرار گرفتند. پایداری خاکدانه­ها، هدایت هیدرولیکی اشباع، تراکم و مقاومت سطح خاک­ به هنگام جوانه­زنی اندازه­گیری شدند. نتایج نشان داد که با مصرف پلی­اکریل آمید، پایداری خاکدانه به طور چشمگیری بهبود پیدا کرد (۰۰۱/۰>p) و موجب شد هدایت هیدرولیکی اشباع افزایش یابد (۰۰۱/۰>p). مقاومت سطح نیز با کاهش تراکم خاک، به طور معنی­داری کاهش یافت (۰۵/۰>p و ۷۲/۰R۲=). بین جوانه­زنی بذرها و مقاومت سطح تحت تاثیر پلیمر، رابطه منفی معنی­دار (۰۱/۰>p و ۸۱/۰R۲=) مشاهده شد. اگر چه تیمار ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار، مناسب­ترین سطح مصرف پلیمر برای بهبود­ برخی ویژگی­های فیزیکی خاک (پایداری خاکدانه، هدایت هیدرولیکی اشباع و مقاومت سطح) بود لیکن مقدار ۳۳/۳۳ کیلوگرم در هکتار، مناسب­ترین سطح از دیدگاه جوانه­زنی بذرها تشخیص داده شد.

باران شبیه سازی شده, پایداری خاکدانه, تراکم خاک, مقاومت سطح