فرنگیس قنواتی - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

کتان یکی از قدیمی ترین زراعت های غذایی بشر است که کشت آن در مدیترانه، قفقاز و خاور دور از ۱۰۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح متداول بوده و از الیاف و دانه آن استفاده می شده است. کشت این گیاه حدود ۵۰۰۰ سال قبل از میلاد در ایران انجام می شده و یکی از زراعت های قدیمی این کشور را تشکیل می دهد. در حال حاضر این گیاه در ایران جزء گیاهان فراموش شده می باشد و تحقیقات بسیار اندکی در مورد آن انجام شده است. کتان زراعیL.  usitatissimumLinum دارای ارزش اقتصادی زیادی می باشد و روغن، پروتئین و فیبر غذایی فراوان دارد. روغن دانه کتان زراعی غنی ترین منبع اسیدهای چرب غیراشباع امگا ۳ در جهان است که بیش از دو برابر امگا۳ موجود در روغن ماهی )در حجم مساوی) داراست. کتان علاوه بر اینکه یک گیاه صنعتی می باشد، یک گیاه دارویی مهم نیز محسوب می شود و ترکیبات تشکیل دهنده آن ضامن سلامتی انسان می باشد. به علاوه پتانسیل غذایی کتان آنرا به عنوان یک مکمل غذایی در بین غذاهای دنیا عرضه می کند. روغن کتان در تهیه رنگ، مرکب چاپ، پارچه های عایق، صابون، کف پوش زمین کاربرد دارد. الیافی که از ساقه کتان استخراج می شوند در تهیه کاغذ، بافت قالی، پتو، طناب و عایق استفاده می شود. کتان غنی از اسید چرب غیر اشباع ALA (آلفالینولنیک اسید) است. روغن این گیاه و یا فراورده های حاصل از استخراج اسیدهای چرب آن نقش به سزایی در تقویت قوه بینایی کودکان، نگهداری پوست، کاهش کلسترول خون، جلوگیری از التهاب، جلوگیری از سرطان سینه و روده و تقویت کننده معده می باشد.

روغن, کتان و خواص دارویی