جلیل پورحاجی - استادیارگروه دامپزشکی واحد گرمسار، دانشگاه آزاداسلامی، گرمسار، ایران
بابک رسولی - گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

بررسی آناتومی و بافت شناسی روده کوچک در پرندگان از جهت مطالعات کالبدگشایی و آسیب شناسی در بیماری های عفونی و متابولیک قابل اهمیت می باشد. این مطالعه با هدف بررسی ویژگی های مورفومتریک و مورفولوژیک روده کوچک در تیهو انجام گرفت. تیهو نوعی کبک از راسته ی ماکیان سانان بوده که در نواحی وسیعی از ایران یافت می گردد. به منظورانجام این تحقیق ۱۴ قطعه تیهوی نر و ماده به صورت تصادفی انتخاب شد. همچنین جهت مطالعه بافت شناسی، از سه تیهوی نر و سه ماده، نمونه بافتی اخذ و پس از آماده سازی با روش هماتوکسیلین و ائوزین، رنگ آمیزی گردید. نتایج نشان داد که روده کوچک در تیهو ۶۱% از طول لوله گوارش را دارا بوده و واجد سه بخش مشخص دوازدهه، تهی روده و ایلئوم می باشد. دوازدهه به شکل یک خمیدگی U شکل و تهی روده دارای ۴ تا ۵ حلقه کوچک مشاهده گردید. همچنین ته کیسه مکل بین تهی روده و ایلئوم مشاهده نگردید. از لحاظ بافت شناسی روده کوچک دارای کرک های فراوان به منظور ایجاد بستر حداکثری جهت جذب مواد غذایی بوده و سلول های گابلت در هر سه قسمت روده کوچک دیده شدند. اگرچه تعداد سلول ها و ارتفاع کرک ها در نواحی مختلف متفاوت بود. همچنین زیر مخاط در هر سه قسمت نازک بوده و فاقد تشکیلات لنفاوی بود. نتایج حاصل نشان می دهد که ساختمان دوازدهه، تهی روده و ایلئوم در تیهو با وجود تفاوت هایی که بیشتر از لحاظ هیستومورفولوژی مشاهده شد، به ویژه از دید آناتومیی، تشابه زیادی با سایر پرندگان دارد.

آناتومی, بافت شناسی, روده کوچک, تیهو