هانا حسینی - دانشجوی دکتری زبان شناسی، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
شجاع تفکری رضائی - استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
عامر قیطوری - دانشیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

واژه بست های ضمیری زبان فارسی غالبا در دورترین فاصله از پایه واقع می شوند؛ اما در برخی ساختارها قادرند به صورت بلافصل به پایه متصل شوند. توان تبیین این رفتار دوگانه می تواند محکی برای بررسی کارآمدی رویکردهای مختلف باشد. این جستار درپی آن است که مشخص کند آیا برای تعیین جایگاه تکواژها در سطح واژه، در زبان فارسی، به نظریه غیرواژگان گرای صرف توزیعی و حضور بخشی پسانحوی به نام صرف نیاز است؟ یا آنکه می توان با استفاده از سازوکارهای رایج در واژگان گرایی به تبیینی کارآمد دست یافت؟ برای این منظور، پس از معرفی مبانی نظری و آرای پژوهشگران پیشین، به تحلیل داده ها می پردازیم. تحلیل ها نشان می دهد که فرضیه های واژگان گرا توان تبیین این مسئله را ندارند که چرا واژه بست «-شون» در «خودشونی ها» و «خودی هاشون» دو جایگاه دارد؛ اما چنین امری در سایر ساختارها مجاز نیست. با تحلیل ساختارهای فوق در چارچوب صرف توزیعی مشخص شد که وجود عملیات های فرانحوی همچون جابه جایی موضعی و نوع مشخصه های موجود در هسته واژه بست و واژه پایه در تبیین رفتار واژه بست ضمیری موثر است.

صرف توزیعی, واژگان گرایی, واژه بست ضمیری, جابه جایی موضعی, فرانحو