Rasoul Mohammadi Alaghoz - گروه اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه، ایران.
Reza Darvishzadeh - گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
Ahmad Alijanpour - گروه جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه ارومیه.
Mitra Razi - گروه اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه.

این پژوهش با هدف بررسی تنوع مورفولوژیکی و تجزیه همبستگی کانونی بین چهار متغیر محیطی (ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب دامنه، عرض جغرافیایی، طول جغرافیایی) و ۱۰ صفت (قطر یقه، تعداد جست، قطر برابر سینه، ارتفاع پایه اصلی، قطر بزرگ تاج، قطر کوچک تاج، طول برگ، عرض برگ، طول برگچه و عرض برگچه) در سماق (Rhus coriaria L.) انجام شد. اطلاعات نمونه­ها از پنج موقعیت جغرافیایی با ویژگی های منحصر به­فرد در دو استان آذربایجان شرقی و غربی جمع­آوری شدند. با توجه به نتایج آماره­های توصیفی بیشترین ضریب تغییرات به­ترتیب مربوط به قطر برابر سینه (۶۱ درصد)، تعداد جست (۵۲ درصد) و قطر یقه (۴۰ درصد) و کمترین آن در صفت عرض برگ (۲۱ درصد) مشاهده شد. افراد جمعیت نیژ دره­سی بیشترین تعداد جست و افراد جمعیت خان دره­سی کمترین تعداد جست در تنه اصلی را داشتند. بیشترین مقدار جست دهی می تواند به­علت شرایط نامناسب رشدی باشد. تجزیه همبستگی کانونی نشان داد که با افزایش عرض جغرافیایی و کاهش شیب دامنه و طول جغرافیایی، طول برگ ها افزایش می یابد.

ارسباران, تنوع مورفولوژیک, متغیرهای کانونی, متغیرهای محیطی, سماق