رفعت عطاری - دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، زنجان، ایران
منیژه ذکریایی - استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، زنجان، ایران.
سید وحیده حسینی - استادیار، گروه پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، واحدزنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

هدف اصلی این مقاله ارائه الگوی توسعه رفتار شهروندی سازمانی مدیران در سازمان آموزش و پرورش بود. مطالعه حاضر، به روش ترکیبی و از نوع طرح های تحقیق آمیخته اکتشافی می باشد که در دو مرحله پیاپی کیفی–کمی انجام می گیرد. تحقیق حاضر در مرحله اول به مطالعه کیفی پرداخته و در این فاز با بررسی و ارزیابی مطالعات انجام شده در زمینه شهروند سازمانی و همچنین مصاحبه عمیق با از خبرگان جامعه علمی و متخصصان دانشگاهی که از سوابق اجرایی در سطوح تصمیم گیری برخوردار بودند، اطلاعات لازم را جمع آوری کرده و با استفاده از روش تحلیل گراندد تئوری، به کدگذاری، مقوله بندی و ارائه مدل مفهومی پرداخته است. با استفاده از مصاحبه ی اکتشافی و نیمه ساختاریافته، سوالات کیفی از جامعه آماری خبرگان پرسیده شد که پس از انجام ۱۶ مصاحبه، اشباع نظری حاصل گردید. نتایج گراندد تئوری نشان داد که الگوی توسعه رفتار شهروندی سازمانی مدیران در سازمان آموزش و پرورش شامل ۷۸ کد باز، ۲۶ کد محوری و ۶ کد انتخابی می باشد. مرحله دوم مطالعه به صورت کمی و به روش مدل سازی معادلات ساختاری بود، بدین منظور داده های جمع آوری شده از پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر مدل پیشنهادی (برآمده از فاز کیفی مطالعه) با استفاده از نرم افزار Smart PLS مورد ارزیابی قرار گرفت. پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر ۷۸ گویه در اختیار ۳۲۰ نفر از مدیران ارشد آموزشی و اساتید برجسته حوزه مدیریت در دانشگاه ها قرار داده شد. نتایج مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد که مقدار ضریب معناداری t مربوط به رابطه بین متغیرهای اصلی شرایط علی با پدیده محوری؛ شرایط زمینه ای، شرایط مداخله ای و پدیده محوری با راهبردها؛ راهبردها با پیامدها در سطح اطمینان ۹۵ درصد، از ۹۶/۱ بیشتر است و این مورد حاکی از معنی دار بودن تاثیر متغیرهای شرایط علی با پدیده محوری؛ شرایط زمینه ای، شرایط مداخله ای، پدیده محوری با راهبردها؛ راهبردها با پیامدها می باشد. بنابراین هر ۶ متغیر، به عنوان متغیرهای اصلی شناسایی می شوند.

رفتار شهروندی سازمانی, سازمان آموزش و پرورش, گراندد تئوری, مدلسازی معادلات ساختاری