شه پول مرادی - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی اقتصادی، دانشگاه ارومیه
علی عابدینی - عضو هیئت علمی گروه زمین شناسی، دانشگاه ارومیه
اکرم علیزاده - عضو هیئت علمی گروه زمین شناسی، دانشگاه ارومیه

نهشته لاتریت غنی از آهن داش آغل در فاصله ٢٠ کیلومتری شرق شهرستان بوکان، جنوب استان استان آذربایجانغربی واقع میباشد. این نهشته به شکل عدسیهای چینهسان و با ضخامتی متغیر از ٣ الی ٨ متر در مرز بین دولومیتهای سازند الیکا (تریاس) و شیلها و ماسهسنگهای سازند شمشک (ژوراسیک) توسعه یافته است. حضور بافتهای برشی دروغین، کلوفرم، اسکلتی، پلیتومورفیک، اسفنجی و برشی در کانسنگها هر دو خاستگاه برجازا و نابرجازا را برای نهشته نشان میدهد. با توجه به مطالعات کانیشناسی، هماتیت، گوتیت، کائولینیت، مونتموریلونیت، ایلیت، بوهمیت، کوارتز، روتیل و پیریت کانیهای اصلی کانسنگها هستند. شیمی عناصر اصلی آشکار میکند که نهشته در طی توسعه متحمل لاتریتی شدن ضعیف و شدید شده است. روند تغییرات عناصر اصلی و توزیع کانیها در یک نیمرخ انتخابی پیشنهاد میکنند که درجه تفریق کانیهای رسی از اکسیدها و هیدروکسیدهای آهن، تغییر در pH محلولهای هوازده کننده، حضور یک بافر فعال، و تغییرات در پتانسیل اکسیداسیون چهار فاکتور کلیدی در تشکیل و توسعه کانسنگهای این نهشته میباشند مقایسه بازه میدان پایداری کانیهای اصلی سازنده کانسنگهای این نهشته با تغییرات pH و Eh محیطهای طبیعی نشان میدهد که آبهای سطحی با ماهیت اسیدی- اکسیدی و آبهای زیرزمینی با ماهیت بازی- احیاء نقش بسیار مهمی در تکوین این نهشته ایفا نمودهاند.

لاتریت غنی از آهن، کانیشناسی، بافت، زمین شیمی، داش آغل، بوکان