رضا فولادی فرد - کارشناس ارشد عمران گرایش مهندسی محیط زیست – کارشناس حفاظت محیط زیست شرکت حفاری شمال

عملیات حفاری نفت و گاز در دریا می تواند مقادیر زیاد و متنوعی از ترکیبات شیمیایی را از طریق کنده ها و گل حفاری وارد محیط  نماید.  انواع گل های حفاری شامل گل های با پایه آبی (WBMs) ، با پایه نفتی (OBMs) و با پایه سنتتیک (SBMs) می باشند. گل های  SBMهم خصلتهای مطلوبOBMها در زمان بهره برداری را داشته و همچونWBMها از لحاظ زیست محیطی آلودگی کمی دارند. تخلیه مستقیم به دریا ، انتقال به ساحل جهت تصفیه و یا تزریق دوباره به داخل چاه ها از روشهای دفع این گونه  گلها می باشد. باریوم و انواع هیدروکربن ها از ترکیبات اصلی گل های حفاری هستند. مطالعات نشان می دهدکه تا چندین سال  بعد از اتمام فعالیت تخلیه کنده های حفاری سطح آلودگی رسوبات توسط باریوم و هیدروکربنها در فواصل ۲۵۰متری از اطراف نقطه تخلیه هنوز بالا بوده و بعد از آن کاهش مقادیر هیدرو کربنی با سرعت بالا صورت پذیرفته ولی کاهش مقادیر باریم با شیب کمی ادامه می یابد. همچنین ارزیابی های زیستی نشاندهنده اثرات مخرب تخلیه این پسماندها بر گونه های بستر زی بخصوص تا فاصله ۲۵۰ متری از محل تخلیه و غالب شدن گونه های فرصت طلب می باشد. نتایج نشان می دهد که گونه های بستر زی فورامینیفرا با توجه به خصوصیات بیولوژیکی خود می توانند به خوبی  به عنوان بیواندیکاتور در مورد تغییرات زیست محیطی مورد استفاده قرار گیرند. با توجه به اثرات زیست محیطی زیانبار تخلیه این پسماندها پیشنهاداتی از قبیل پرو‍ژه مدیریت پسماند در جهت رسیدن به میزان حداقل تخلیه، استفاده از گلهای حفاری با اثرات زیست محیطی کمتر و ارزیابی و آنالیزهای زیست محیطی قبل و بعد از عملیات حفاری می بایست مد نظر قرار گرفته شوند.

گل حفاری - کنده های حفاری - حفره زی ها - باریوم -هیدروکربنها - اثرات زیست محیطی