امین فرجی ملائی
محمد نعمت پور
امید عشریه

گسترش صنعت گردشگری علاوه بر ابعاد مثبت می تواند ابعاد منفی بسیاری نیز در زمینه های -اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی در پی داشته باشد. مقاله حاضر با استفاده از روش تحلیل ساختاری، به مرور و تجزیه و تحلیل پژوهش های پیشین و نظرات کارشناسان پرداخته است. هدف اصلی این مقاله شناسایی و اولویت بندی اثرات مثبت و منفی گردشگری در مقیاس ملی و در جریان روند توسعه گردشگری ایران است. این اثرات شامل اثرات اقتصادی (افزایش درآمد، ایجاد اشتغال، افزایش هزینه های زندگی، ایجاد تورم و غیره)، اثرات اجتماعی- فرهنگی (افزایش مشارکت و سرمایه اجتماعی، احیای ارزش های محلی، افزایش شکاف اجتماعی، مصرف گرایی و غیره) و اثرات زیست محیطی (بهبود کیفیت محیط، ترویج معماری سبز، کاهش سطح سرانه های طبیعی، کاهش ظرفیت تحمل فیزیکی و غیره) است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل سیستمی در محیط نرم افزار Micmac استفاده شده است. پژوهش حاضر ضمن ارائه و تنظیم مهم ترین عوامل تاثیرگذار و تاثیرپذیر در ابعاد اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی- فرهنگی، حاکی از آن است که برای رسیدن به یک سیستم پایدار در گردشگری توجه به اثرات منفی تاثیر گذار به ویژه در حوزه زیست محیطی در درجه اول اهمیت قرار دارد و در مرحله دوم می باید بر کاهش اثرات دو وجهی و ریسک به جهت غیرقابل پیش بینی بودن، تمرکز شود.

گردشگری اثرات اجتماعی فرهنگی اثرات اقتصادی اثرات زیست محیطی