علی مهدوی - Assistant Prof., Faculty of Agriculture, University of Ilam
مهدی حیدری - MSc. in Forestry, General Natural Resources Office of Ilam province
جواد اسحاقی راد - Assistant Prof., Faculty of Natural Resources, University of Urmia

به منظور بررسی رابطه تنوع و غنای گونه های علفی و چوبی نسبت به عوامل فیزیکی شیمیایی خاک و فیزیوگرافی، حوضه ارشت منطقه حفاظت شده کبیرکوه به مساحت ۵۱۰ هکتار واقع در استان ایلام انتخاب گردید. نمونه برداری بر روی خط (ترانسکت) انجام شد؛ بدین صورت که پس از تعیین ترانسکت ها در جهت های مختلف جغرافیایی منطقه مورد مطالعه، ۶۷ قطعه نمونه به ابعاد ۲۰ در ۲۰ متر و به صورت منظم با فواصل ۱۵۰ متر در امتداد ترانسکت ها پیاده شدند (جهت شمالی ۲۴ قطعه نمونه، جهت غربی ۲۰ قطعه نمونه و جهت جنوبی ۲۳ قطعه نمونه). سپس عوامل محیطی و پوشش گیاهی در هر قطعه نمونه برداشت شدند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل های همبستگی نشان داد که در دامنه جنوبی تنوع گونه های علفی با مقدار رس و شن همبستگی منفی و با سیلت و آهک همبستگی مثبت دارد. در دامنه شمالی تنوع گونه های علفی با درصد رطوبت اشباع، ماده آلی و نیتروژن همبستگی مثبت و با ارتفاع از سطح دریا همبستگی منفی دارد. در دامنه غربی تنوع گونه های علفی با شوری خاک و ارتفاع از سطح دریا همبستگی منفی و با آهک همبستگی مثبت دارد. نتایج همچنین نشان داد که گونه های چوبی در تمامی دامنه ها نسبت به عوامل فیزیوگرافی واکنش بیشتری نشان می دهند. براساس نتایج این تحقیق می توان بیان کرد که در ارزیابی های اکولوژیکی در منطقه زاگرس، برای پوشش علفی عوامل فیزیکی- شیمیایی خاک و برای گونه های درختی و درختچه ای عوامل فیزیوگرافی و شکل زمین مناسب می باشند

Biodiversity, richness, physico-chemical soil properties, Physiographic factors, Zagros region, KabirKoh protected area, Ilam