محمدعلی توانا - گروه علوم سیاسی دانشگاه شیراز
محمود علی پور - دانشگاه تربیت مدرس
رقیه عزیزپور مرزونی - دانشگاه یزد

«دولت» یکی از عناصر اصلی و به عنوان عالی ترین قوه اجرایی درون مرزهای سرزمینی مطرح شده است. دولت - حداقل در عصر مدرن - مظهر قدرت و حاکمیت در جوامع بوده است. اساسا «آنارشیسم» به عنوان یک ایدئولوژی، نسبت به نهاد «دولت» و «قدرت دولتی» بدبین بوده، هرگونه موسسه مبتنی بر زور و اجبار را عامل تباهی زندگی اخلاقی و اجتماعی انسان قلمداد می کند. از سوی دیگر در عصر «جهانی شدن» به عنوان وضعیت سیاسی اجتماعی متاخر، عناصر حاکمیت با چالش اساسی روبه رو شده است. یکی از مشخصه های اندیشه ای عصر جهانی شدن، تکیه کردن بر زمینه فکری جنبش «پست-مدرنیسم» است که ارزش های دوران مدرن را به چالش می خواند. از ویژگی های اصلی این جنبش، نفی مطلق گرایی است که در این راستا، «ساختار شکل گرفته قدرت» را مورد سرزنش قرار می دهد و به نقد سلطه آن در اجتماع سیاسی می-پردازد. بر این اساس سوالی که پیش روی این پژوهش است این است که با توجه به تکثرگرایی و نقد عام گرایی در وضعیت «جهانی شدن»، مسیری برای ادامه حیات ایدئولوژی «آنارشیسم» وجود خواهد داشت؟ و آیا فرصت ابراز وجود «دولت ستیزی» و «اختیارگرایی» ایدئولوژی «آنارشیسم» در وضعیت «جهانی شدن» فراهم می آید؟ فرضیه این مقاله این است که در عصر جهانی شدن با رویکرد «مرکزیت زدایی» که در حال گسترش در حوزه های مختلف است، می توان گفت «قدرت دولتی» پراکنده و وظایف آن محدود شده و از سوی دیگر رویای جامعه بدون دولت و اجتماع اخلاقی مبتنی بر «اختیارگرایی آنارشیسم»، در برخی حوزه ها تحقق می یابد. بنابراین سعی می شود با بازخوانی ایدئولوژی آنارشیسم - در نزد دو تن از شاخص ترین متفکران معاصر این مکتب یعنی «جورج وودکاک» و «سال نیومن» - سرنوشت دولت در وضعیت جهانی شدن، تبیین و تحلیل گردد.

دولت آنارشیسم جهانی شدن مرکزیت زدایی فراقلمروزدایی از حوزه دولت