محمد برزعلی - استادیار بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکزتحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران.

به منظور ارزیابی عملکرد و برخی خصوصیات زراعی ارقام مختلف پنبه در کشت دوم بعد از کلزا تحت تاثیر آرایش های مختلف کاشت، مطالعه ای در قالب آزمایش اسپلیت، اسپلیت پلات با سه عامل و در چهار تکرار اجرا شد که در آن رقم (خورشید، لطیف و گلستان)، فاصله بین ردیف های کاشت (۵۰، ۶۰ و ۷۰ سانتی متر) و فاصله بین بوته ها روی ردیف (۱۰ و ۲۰ سانتی متر) به ترتیب فاکتورهای اصلی ، فرعی و فرعی- فرعی را تشکیل دادند. نتایج نشان داد که عملکرد کل وش و زودرسی تحت تاثیر رقم قرار نگرفت اما با افزایش فاصله بین و روی ردیف از تعداد قوزه در مترمربع، عملکرد کل وش و زودرسی کاسته و بر تعداد شاخه رویا، تعداد قوزه در بوته و ارتفاع بوته به طور معنی داری افزوده شد (p <%۵). در بین آرایش های کاشت، بالاترین عملکرد کل وش با ۲۸۰۳ کیلوگرم در هکتار در فواصل بین و روی ردیف ۵۰ × ۱۰ سانتی متر بدست آمد و با کاهش تراکم گیاهی از عملکرد کاسته شد. همچنین با افزایش تعداد قوزه در مترمربع بر عملکرد کل وش ارقام پنبه افزوده گردید. با تکیه به یافته های حاضر می توان جهت حصول به حداکثر عملکرد کل وش در کشت دوم پس از کلزا، رقم گلستان با آرایش کشت بین ردیف ۵۰ سانتی متر و روی ردیف ۱۰ سانتی متر توصیه نمود.

اجزای عملکرد, ارقام زودرس, درصد الیاف, زودرسی, فواصل بین و روی ردیف کاشت