فرشته رئیسی ساداتی - دانشجوی دکتری، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
اسماعیل چمنی - استاد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
عسگر سرتیپ - دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
محسن پژوهی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل ایران
حسین سرتیپ - دانشجوی دکتری، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر محلول­پاشی سیلیکون بر خنثی­سازی اثرات منفی تنش خشکی بر برخی از مهم­ترین ویژگی­ های گیاه مرزه تابستانه در طی سال ­های ۱۴۰۱-۱۴۰۰ به­ صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک­ های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی شهرداری اردبیل انجام گرفت. فاکتورهای مورد بررسی در این پژوهش شامل الف) تنش خشکی در سه سطح (۴۰، ۶۰ و ۸۰ درصد ظرفیت زراعی) و ب) محلول­پاشی سیلیکون در چهار سطح ( غلظت ­های صفر (شاهد)، ۰/۵، ۱ و ۱/۵ میلی­ مولار در لیتر) بودند. تنش خشکی در مرحله ۴ تا ۶ شاخه فرعی و براساس ظرفیت زراعی اعمال شد و بعد از اعمال شرایط تنش، نمونه­ برداری جهت اندازه­ گیری صفات انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که تنش خشکی به­ طور معنی ­داری موجب کاهش وزن تر، وزن خشک، ارتفاع، قند محلول، کلروفیل a، b و کل و کاروتنوئید شد، اما میزان پرولین آزاد سلول­ ها تحت شرایط تنش افزایش یافت. محلول­پاشی سیلیکون، تاثیر مثبت و معنی ­داری بر صفات مورد بررسی داشت، به­ طوری که با افزایش غلظت سیلیکون اثرات منفی تنش خشکی تعدیل یافت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که می ­توان از سیلیکون به ­عنوان یک عنصر مفید در جهت افزایش عملکرد گیاهان زراعی و باغی، و همچنین افزایش تحمل به تنش­ های محیطی (از جمله تنش کم ­آبی) استفاده کرد.

Satureja hortensis L, پرولین, تنش خشکی, کلروفیل, وزن خشک