الهام منتخب - کارشناس ارشد، مهندسی متالورژی و مواد، دانشکده مهندسی متالورژی و مواد، دانشکده فنی، دانشگاه تهران
علی محمد هادیان - استاد، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی متالورژی و مواد، دانشکده فنی، دانشگاه تهران.

دیبورید تیتانیم ترکیبی سرامیکی است که دارای خواص فیزیکی و شیمیایی منحصر به فرد از قبیل هدایت الکتریکی عالی، نقطه ذوب بسیار بالا و مقاومت به خوردگی می باشد. به علت قابلیت تفجوشی پایین سرامیک هایTiB۲ استفاده صنعتی از این ماده بامحدودیت مواجه شده است. چقرمگی شکست، استحکام خمشی، قابلیت تفجوشی و مقاومت به ضربه با افزودن آلومینا به دیبورید تیتانیم بهبود مییابد. در این پژوهش سنتز کامپوزیت آلومینا-دیبورید تیتانیم از طریق روش سنتز خود پیشرونده دما بالا SHS از مخلوط پودری Al-TiO۲-H۳BO۳ مورد بررسی قرار گرفت. جهت رسیدن به محصول نهایی بدون حضور فاز ناخواسته و واکنش- های کامل شده، از نسبتهای استوکیومتری مختلف۰/۹۸،۰/۹،۱،۱/۱،۱/۲ آلومینیم استفاده گردید. همچنین جهت بررسی تاثیر ماده آغازگر واکنش SHS و اثر آن بر روی مورفولوژی ذرات محصولات نهایی از Mg,Al استفاده شد. در نهایت برای کاهش اندازه ذرات سنتز شده، مواد اولیه پیش از فرآیند SHS تحت آسیا کاری به مدت ۲و ۸ ساعت قرار گرفتند. نتایج بررسی های اولیه با تکنیک های FESEM,XRD بر روی نمونه های تهیه شده به این روش نشان داد که نسبت ۱/۲ استوکیومتری آلومینیم به عنوان میزان بهینه آلومینیم است. از سوی دیگر، با توجه به بررسیهای اولیه و بزرگ شدن اندازه ذرات در هنگام استفاده از منیزیمبه عنوان آغازگر واکنش و همچنین ریز شدن ذرات در هنگام استفاده از آلومینیم، این ماده به عنوان جایگزین منیزیم در ادامهپژوهش مورد استفاده قرار گرفت. همچنین مدت زمان ۲ ساعت آسیاکاری به عنوان زمان بهینه و مطلوب جهت دستیابی بهساختاری ریز دانه بر اساس نتایج بدست آمده انتخاب گردید.

سنتز خود پیشرونده دما بالا ، آلومینا، دیبورید تیتانیم