سیده معصومه صداقی - استادیار، پژوهشکده حمل و نقل، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، تهران، ایران
ایمان شیوافر - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

مدیریت عملیات بندری نقش مهمی در صنعت حمل ونقل و تجارت دریایی دارد. روش ها و ابزارهای مختلفی برای بهبود مدیریت عملیات بندری قابل استفاده است که از آن جمله می توان به کاربرد نرم افزارهای شبیه سازی عملیات بندری اشاره کرد. این نرم افزارها معمولا برای بهینه سازی عملیات مختلف بندری، ارزیابی ظرفیت، ترافیک بارگیری و تخلیه کانتینرها، مدیریت ذخیره، مکان یابی و تخصیص کانتینرها، برنامه ریزی سفر کشتی ها و مواردی از این دست مورد استفاده قرار می گیرند. بندر شهید رجایی به عنوان بزرگترین و مهمترین بندر تجاری کشور، یکی از مراکز پر تراکم و حیاتی کشور محسوب می شود که مدیریت عملیات بندری و دریایی آن به علت تنوع، گستردگی و هم پوشانی فعالیت ها بسیار پیچیده است. استفاده از نرم افزارهای شبیه سازی، می تواند نقش موثری در بهبود مدیریت عملیاتی در این بندر داشته باشد. یکی از فعالیت های بندری در این بندر، مدیریت کانتینرهای خالی است که توسط شرکت کشتیرانی جنوب- خط ایران به عنوان بازوی عملیات بندری گروه کشتیرانی ج.ا.ا. و تامین کننده اصلی و متولی بخش عمده عملیات کانتینرهای خالی به انجام می رسد. در این مقاله، فرایند ارسال کانتینرهای خالی به پایانه های متقاضی با استفاده از نرم افزار آرنا شبیه سازی شده است. نتایج نشان می دهد با اعمال راهکارهایی همچون توزیع مکانی محل ذخیره کانتینرهای خالی و نیز فراخوانی غیر همزمان کشنده ها بر اساس برنامه ریزی قبلی می توان طول صف و میانگین زمان انتظار در صف را به ترتیب تا ۷۴ و ۸۰ درصد کاهش داد.

بهینه سازی, کانتینر خالی, شبیه سازی